عالم برزگوار جناب شیخ مفید به این امر تصریح داشته و در رساله خویش می‌فرمایند: »و أمیر المؤمنین ع کان مضطرا إلی مناکحة الرجل لأنه یهدده و یواعده فلم یأمنه أمیر المؤمنین ع علی نفسه و شیعته فأجابه إلی ذلک ضرورة کما قلنا إن الضرورة تشرع إظهار کلمة الکفر قال الله تعالی إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمان(8)
4- «برخی از نویسنـدگان معتقدند امّ کلثومی که به تزویج خلیفه درآمد، ربیبه امام علی (علیه السلام) بود، نه دختر صلبی او؛ زیرا اسمـاء بنت عمیس پس از درگذشت جعفر بن ابی‌طالب، با ابوبکر ازدواج کرد و از این ازدواج دختری به نام امّ کلثوم متولد شد. پس از درگذشت خلیفه نخست، اسماء با علی (علیه السلام) ازدواج کرد و دختر خود را به عنوان ربیبه به خانه امام آورد، سپس همین ربیبه به عقد عمر بن خطاب درآمد». (گزیده راهنمای حقیقت) که قطعاً پذیرش این نظریات نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد که خارج از حوصله و رسالت این مقاله می‌باشد.
5- برخی دیگر تفاوت سنی زیاد بین ام کلثوم و خلیفه دوم را دلیلی بر عدم صحت این روایات می‌آورند و می‌گویند تفاوت سنی این دو نفر خود حکایت از آن دارد که این واقعه افسانه‌ای بیش نیست و ساخته و پرداخته ذهن جاعلین حدیث می‌باشد. سپس در تبین این مساله می‌فرمایند: «بنا به نقل اهل سنت این ازدواج در سال 17 ه اتفاق افتاده است؛ چنانچه یعقوبی از تاریخ نویسان اهل سنت می‌نویسد: وخرج عمر إلی مکة سنة 17... وفی هذه السنة خطب عمر إلی علی بن أبی طالب أم کلثوم بنت علی... عمر، در سال 17 ه به طرف مکه حرکت و در همین سال از دختر علی بن أبی طالب ((علیه السلام)) خواستگاری کرد.
پی نوشت:
8. (المسائل السرویة، ص 92)
پاسخ با نقل قول
