موضوع: احساس منیّت در مقابل ولی؟!

وقتی از گل‌های الهی آن زمان، عندالاولیاء رسیده، بویی عجیب دارد، عطرش مست کننده است. وقتی صفا شد، حتّی گل معمولی هم بویش عوض می‌شود. که این در بستر اخلاق است. چون بشر، انسان الهی شده، ظرف وجودی‌اش اخلاق شده، دیگر سیاستش اخلاق می‌شود، دیگر نظامی‌گریش اخلاق می‌شود، دیگر علمش اخلاق می‌شود.دیگر عقلش اخلاق می‌شود. عقل الهی، سیاست الهی، همه چیز الهی، معلوم است عالم گلستان می‌شود....

آیت الله العظمی ادیب، آن مرد عظیم‌الشأن، به زیدی فرمودند (که این را آیت الله مولوی قندهاری آن کنز خفیه الهی هم فرمود) یک زمانی می‌رسد که امر است مباحث اخلاق را زیاد بگویید، مطالب را بیان کنید. بعد یک نکته فرمودند اینکه آن زمان آنچه که شیطان از او به شدّت ناراحت است این است که مردم به خلق و خوی الهی دعوت شوند. چون شیطان می‌داند اگر موفقیّتی دارد در این است که مردم از مقام انسانیّتشان؛ یعنی خلق و خوی الهی دور شوند. شیطان از این وحشت دارد. لذا ایشان فرمودند :مباحث و مطالب زیادی پیش می‌آید امّا عمده و مهم را اخلاق بدانیم. فرمودند: اگر اخلاق درست شد سیاسیون اخلاقی، الهی می‌شوند. نظامیون اخلاقی، الهی می‌شوند. آن وقت دیگر زمینه ظهور آماده شده است.....

انسان ولو به لحظه‌ای در مقابل امر مولا احساس منیّت کند و احساس کند کسی شده است؛ شیطان از همین استفاده می‌کند که به انسان بگوید تو کسی شده‌ای. منیّت، انانیّت، این بحث من بودن. که جالب این است گاهی انسان در مباحث علمی به جایی برسد احساس کند من هستم. گاهی در مباحث خدمت رسانی کاری کند و فکر کند من هستم. خدمت به خلق خدا می‌کند، بیش از همه خدمت می‌کند امّا احساس کند من هستم اگر من نبودم نمی‌شد. همین منیّت پدر انسان را در می‌آورد و شیطان از او استفاده می‌کند.

اَعداء عَدُوّ نفس است، نفس چیست؟ منیّت است. از این باید بترسیم، باید بترسیم که گناه بزرگ، همان نفس امّاره و من بودن است. لذا اولیای الهی (این را به عنوان کد در ذهن خود بسپارید) که به اوج‌هایی رسیدند که جز چهره ذوالجلال و الاکرام (وجه الله بودن که نمی‌فهمیم یعنی چه؟ چون خدا که نعوذٌ بالله نستجیرٌ بالله، جسم نیست.) ندیدند برای این بود که هیچ‌گاه خود ندیدند، لذا به آن مقام رسیدند و موفّق در این مطلب بودند. از منیّت بریدند . هر که ولو به لحظه‌ای احساس منیّت کرد تمام است. بیچاره می‌شود.

یک نکته‌ای خیلی عجیب به نقل از آیت الله العظمی بهاءالدّینی بگویم. ایشان فرمودند: طلحه الخیر مقامش را اگر قبل از خراب کردن و دچار منیت شدن می‌دید، گرفتار نمی‌شد. طلحه الخیر کسی بود که باید بگویم کمتر از مقام انبیاء مکرم برای او نمی‌بود. منتهای امر چه شد؟ یک لحظه «من». زبیر، سیف الاسلام، یک لحظه «من» در مقابل حجّت خدا ایستاد. همین «من» انسان را بیچاره کرده است.



خلاصه کلام اخلاق این است: انسان از این منیّت بیرون بیاید و به خدا متّصل شود و دیگر خود نبیند و هرچه می‌بیند خدا ببیند، خدا. این نکته بسیار مهمی است.


احساس منیت در مقابل مولا؟!

حاج آقای حلوایی (اعلی اللّه مقامه الشّریف) به نقل از آیت الله العظمی ادیب فرمودند: در نجف اشرف بودیم یک آشیخ محمود مشکات نامی بود. ایشان یک روز محضر مولی الموالی آمده بود. عمامه را باز کرده بود و آن را به ضریح مطهر دخیل بسته بود. ظهر شد؛ بیرون نیامد، شب شد؛ بیرون نیامد. گفته بود یک چیزی بیاورید بخورم من دخیلم.

دو روز در همین حال بود. وضع او طوری شد که به گوش آیت الله العظمی آقا سیّد ابوالحسن رسید که آقای مشکات این کار را کرده است. گفت: بگویید که سیّد می‌گوید بیا. همین که شنید، تحت الحنک را باز کرد، پیش آقا رفت ؛گریه کرد. آقا گفت چه شده؟ حالی درست کردی، حرم را بر هم زدی؟! برای امثال ما درست نیست. ما خلوت داریم، نه در عموم. آن وقت مباحثی پیش می‌آید. (مطالب عرفان را هم می‌دانید بالاخره زمان ایشان؛ یعنی آیت الله آسید علی آقای قاضی (اعلی اللّه مقامه)، آن مطالبی را که بعضی‌ها نمی‌فهمیدند، شماتت می‌کردند. حتّی آیت الله آسیّد محمّد اصفهانی به مسقط تبعید شدند که معروف به آیت الله مسقطی شدند.) ایشان فرمودند: ما این حال‌ها را نداشتیم. چرا این کار را کردی؟ گفت: آقا امر کردید دویدم –ادب را ببینید- امّا می‌دانید چرا این کار را کردم؟ من وضعم خراب شده. چرا چه شده؟




گفت: آقا یک لحظه تصوّر کردم که اگر امر دائر شود بین اینکه مطلبی را خودم فهمیدم و مطلبی را آیت الله العظمی آسید ابوالحسن فرمودند، کدام را باید بگیرم یک لحظه، فقط در ذهنم گذشت، گفتم.بالأخره تو هم دارای عقل هستی دیگر، برای همین که احساس کردم به منیّت رسیده‌ام رفتم خودم را تنبیه کنم و به مولی‌الموالی (صلوات اللّه و سلامه علیه) پناه بردم

گفتم: نایبت آقا سیّد ابوالحسن (اعلی اللّه مقامه الشّریف) هست و من گفتم بالأخره من هم دارای عقلم! آیت الله العظمی ادیب(اعلی اللّه مقامه الشّریف) فرموده بودند: آیت الله‌العظمی‌آسید ابوالحسن (اعلی اللّه مقامه الشّریف) اشک ریخته بودند و فرموده بودند: چه اخلاصی داری مشکات؟! چه اخلاصی!این از لحاظ ظاهر عقلانی‌اش اشکال ندارد وقتی انسان در یک بحثی است می‌گوید این هم نظر من است، آقا هم این نظرش است، امّا می‌گوید من چرا پیش خودم گفتم بالأخره تو هم یک نظری داری، به کسی هم اظهار نکردم ولی باید مطیع امر مولا باشم، مطیع امر ولی‌ام باشم. اگر مطیع امر ولی خودم شدم، می‌توانم الهی باشم. این خلق و خوی الهی می‌شود.
حاج آقای حلوایی (اعلی اللّه مقامه الشّریف) می‌فرمود: کمتر می‌دیدیم آقا وقتی مطلبی و جریانی را بیان کنند، خودشان هم زار زار گریه کنند؛ آقا وقتی این را می‌گفت، دیدم گریه می‌کنند و اشک روی محاسن سفیدشان می‌ریخت و فرمودند:

آقا جان! امام زمان! ما هم می‌توانیم در مقابل شما این طور باشیم؟ مطیع محض باشیم؟ آن‌هایی که در بستر اخلاق بزرگ شده‌اند منیّت ندارند و می‌گویند هرچه مولا گفت.

آیت الله مولوی قندهاری (اعلی اللّه مقامه الشّریف) خودش را عبد ذلیل در مقابل رهبر می‌دانست. برای همین هفته گذشته عرض کردم که می‌دانید گناه کبیره‌ی قتل ،از کجا پیش می‌آید؟ آن جایی که امر مولا در زمان پیامبر به عنوان ارشادی و مولوی تعبیر شد، کم کم قتل ابی‌عبدالله (صلوات اللّه و سلامه علیه) هم به وجود آمد، ضربه زدن و لگد به خانه هم به وجود آمد. همه‌ی این‌ها به خاطر این است، اشتباه نکنید، اگر نفس امّاره را اطاعت کردید، باخته‌اید. آن کنز خفی الهی ،آیت الله مولوی قندهاری (اعلی اللّه مقامه الشّریف) خودش را عبد ذلیل در مقابل رهبر می‌دانست ، من می‌دیدم؛ حاج آقای خسروی هست، سردار وفایی هست،‌ سردار آقا خانی هست، دیگران هستند و می‌دانند. چرا؟ چون آن کنز خفی الهی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) خودش متخلّق به اخلاق الله بود.

هرکس ولو به لحظه‌ای «من» گفت،‌ یک موقعی بیچاره می‌شود، مراقب باشیم آقا، خراب نکنیم. الآن موقع حسّاسی است. کاش می‌فهمیدیم، کاش جلوتر راجع به اخلاق این‌ قدر حرص و جوش خورده بودیم. کاش جامعه را به این سمت می‌بردیم؛ دیگر احساس نمی‌شد من که فلان؛ بنی صدرش گفت من فلان؛ یک موقع می‌بینی یک حزب اللّهی هم می‌گوید من فلان. ای داد بی داد، این «من» است که بیچاره کرده. بنی صدر را «من» بیچاره کرد. یک موقع می‌بینی زید و امر را هم "من" بیچاره می‌کند.

اخلاق به ما می‌گوید که «من» نباش، خدا باش، بترسید، بترسید. آن وقت گناهان کبیره به وجود می‌آید؛دیگر برای ما مهم نیست.