خليفه وقت[وليد بن يزيد]قرآن كريم را آماج تير قرار داد و در شعرى كه خطاب به قرآن انشاء كرد گفت:روز قيامت كه پيش خداى خود حضور مى‏ يابى بگوى خليفه مرا پاره كرد!! (5) البته شيعه كه اساسا اختلاف نظر اساسى ‏شان با اكثريت تسنن در سر دو مسئله خلافت اسلامى و مرجعيت دينى بود،در اين دوره تاريك،روزگارى تلخ و دشوارى مى ‏گذرانيدند ولى شيوه بيدادگرى و بى بند و بارى حكومتهاى وقت و قيافه مظلوميت و تقوا و طهارت پيشوايات اهل بيت آنان را روز به روز در عقايدشان استوارتر مى ‏ساخت و مخصوصا شهادت دلخراش حضرت حسين پيشواى‏سوم شيعه در توسعه يافتن تشيع و بويژه در مناطق دور از مركز خلافت،مانند عراق و يمن و ايران كمك بسزايى كرد.

گواه اين سخن اين است كه در زمان امامت پيشواى پنجم شيعه كه هنوز قرن اول هجرى تمام نشده و چهل سال از شهادت امام سوم گذشته بود،به مناسبت اختلال و ضعفى كه در حكومت اموى پيدا شده بود،شيعه از اطراف كشور اسلامى مانند سيل به دور پيشواى پنجم ريخته به اخذ حديث و تعلم معارف دينى پرداختند (6) .هنوز قرن اول هجرى تمام نشده بود كه چند نفر از امراى دولت‏شهر قم را در ايران بنياد نهاده و شيعه نشين كردند (7) ولى در عين حال شيعه به حسب دستور پيشوايان خود،در حال تقيه و بدون تظاهر به مذهب زندگى مى‏كردند.



پی نوشت:
-تاريخ يعقوبى،ج 3،ص 73.

5-اذا ما جئت ربك يوم حشر فقل يا رب خرقنى الوليد (مروج الذهب،ج 3،ص 216)
6-ر.ك:بحث امام شناسى همين كتاب.
7-معجم البلدان،ماده‏«قم‏»