اميرمؤ منان وقتى در بستر بيمارى افتاد، نخستين توصيه و سفارش وى به فرزندان گرامى خود اين بود : « اوصيكم بتقوى اللّه و نظم امركم » يعنى : شما را به پرهيز از نافرمانى خدا و نظم و انضباط در زندگى توصيه مى نمايم .(7)
يكى از نشانه هاى نظم اين است كه اوقات شبانه روزى را بر نيازمنديهاى خود تقسيم كنيم و زير بناى زندگى را كه نظم است ، محكمتر سازيم و از بى نظمى كه كشنده شايستگى و برباد دهنده هرگونه استعداد است ، بپرهيزيم .
پيشواى پرهيزگاران مى فرمايد : «يك فرد مسلمان بايد اوقات شبانه روزى خود را سه بخش كند : قسمتى براى پرستش ‍ خدا، مقدارى براى به دست آوردن معاش و پاره اى براى نيازهاى نفسانى كه در زندگى مادى از آن چاره اى نيست .»
اگر در بخشى از عمر نظم و انضباط حكمفرما نگرديد آيا مى توان در باقيمانده عمر از آن استفاده كرد؟ به طور مسلم بلى ! زيرا دورانهاى سه گانه زندگى (كودكى ، جوانى ، پيرى ) مانند طبقات مختلف كشتى است كه با فشار دادن دگمه اى يك قسمت ديگر جدا مى شود، و اگر بر يكى از طبقات آن لطمه اى وارد شد، مى توان آن قسمت را از كشتى جدا ساخت ، مرد موفق كسى است كه با نيروى انديشه و خرد قطعات مختلف زندگى را از هم جدا سازد و براى هر كدام حساب جداگانه باز كند. بسيار مايه بدبختى است كه بجاى استفاده از امكانات موجود، وقت خود را در تاءسف بر گذشته تلف كند و از به كار بردن نظم در قسمت ديگر زندگى غفلت ورزد.
از وزير لايق و شايسته اى كه به همكارهاى خود به طور دقيق رسيدگى مى كرد پرسيدند : «چطور به اين همه كار مى رسى ؟» گفت : «آنچه را امروز مى توانم بكنم به فردا نمى اندازم و هيچ وقت تاءخير در كارى را روا نمى دانم .»
من از تابلوهائى كه در آژانسها و كارگاه ها نصب مى كنند و در آن چنين مى نويسند : «وقت طلاست » بسيار در شگفت هستم ، زيرا ارزش وقت بمراتب بالاتر از طلاست ، ولى اين موجود گرانبها در صورتى از طلا بالاتر مى گردد كه نظم و انضباط در اوقات انسان برقرار باشد و هر كارى در موقع خود انجام گيرد.

پي نوشت ها

7- نهج البلاغه ، نامه 47