کودکان و آداب معاشرت


بايد به فرزندان آموخت که به هم سن و سالان و همبازي ها و همکلاسي هاي خود، فخر نفروشد و آنچه را که پدر و مادرش، از خوراکي ها و پوشاکي ها و قلم و دفتر و... در اختيارش قرار مي دهند، به رخ بچه هاي ديگر نکشد.
بايد عادتشان داد که با معاشرين و افراد هم تيپ خود، برخورد متواضعانه داشته و احترام و لطف و محبت و تکريم در برخورد و سخن گفتن داشته باشد.
بايد به فرزند آموخت که از دست کودکان ديگر، چيزي نگيرد که به عزت و شخصيت خانوادگي او، اهانت و تحقير باشد.
بايد ياد داد که رفعت و بزرگواري، در بخشش است نه در دريافت، بزرگي، در دادن و عطا کردن است نه در گرفتن و درخواست کردن. اگر از فرزندان خانواده اي شريف است، بياموزد که گرفتن از ديگران، زشت است و اگر از اولاد فقرا و مستضعفين است، بايد بداند که طمع داشتن به داشته هاي ديگران، خفت و خواري مي آورد و «طمع کاري» ذلت آور است و «عزت» در بي نيازي است و حقارت و تذلل و تملق و دم جنباندن براي لقمه ناني، از عادت سگ هاست.
بايد در نظر کودکان، زر و سيم و ثروت دنيا را، و تجمل و طمع در جلوه هاي فريبنده ماديات را نکوهش کرد و از ثروت و طلا و نقره، همانند مارها و عقرب هاي سمي برحذر داشت؛ زيرا آفت دنيا دوستي و عشق به ثروت و طلا و پول براي کودکان بيش از آفت سموم است؛ براي بزرگان هم، چنين است!... .
بايد عادتشان داد که در مجالس و در حضور ديگران، دماغ بالا نکشند، آب دهان بيرون نريزند، تف نکنند، فوت و پف نکنند، خميازه نکشند، دهن دره ننمايند. پشت به ديگران نکنند، پا روي پا نيندازند، دست زير چانه خود نگيرند، سر را به بازو تکيه ندهند ...؛ زيرا اينها همه، نشانه سستي و کسل بودن است.
بايد چگونه نشستن در مجلس را بياموزد.
از پرحرفي باز دارد.
از قسم خوردن، به طور کلي- چه راست و چه دروغ- بر حذر دارد.
عادت دهد که بي مقدمه حرفي نزند.
اگر چيزي مي پرسند، جواب دهد.
وقتي ديگري حرفي مي زند، خوب گوش دهد.
به احترام بزرگتر از خود، از جاي خود برخيزد و به او جا دهد.
محترمانه پيش او بنشيند.
شايسته است که مربي، کودک را از سخنان بيهوده و ياوه و بددهني و فحش و ناسزا و لعن و نفرين باز دارد.
از مخالطت و همنشيني با کودکاني که بددهن و ناسزاگو هستند، جلوگيري کند؛ چرا که اين حالت ها، خواه ناخواه از همنشينان بد، به او هم سرايت مي کند.
و اصل تأديب و تربيت کودکان، محافظت از همنشين و دوست و همبازي بد است.

آموزش صبر و تحمل


اگر معلم، روزي به خاطر تأديب و تنبيه کودک را زد، بايد به او آموخت که به خاطر «کتک خوردن» خيلي جيغ و داد نکشد، بي تابي نکند، پيش ديگران بدگويي ننمايد، بلکه صبر و بردباري داشته باشد؛ چرا که اين، از اخلاقيات شجاعان و مردان است و فرياد و بي تابي، عادت بردگان و غلامان است.