وجه تسمیه این کتاب آن است که امامت در نظر شیخ کمال دین و کمال نعمت است و مرحوم شیخ در آخرین باب کتاب که «نوادر»نام گرفته است ، در توصیف امامت می گوید:

«بها کمل الدین و تمت النعمة »،

«با امامت دین کامل شد و نعمت را تمام گردید». (۱)

همو در روایتی از امام رضا(ع) نقل می کند که ایشان فرمود:

«امر الامامة من تمام الدین »

«امامت نشانه تمامیت دین است » (۲)

با توجه به گفتار حضرت رضا (علیه السلام) و عبارت شیخ صدوق ، همان عنوان «کمال الدین و تمام النعمة » برای کتاب صحیح است. لکن کتابشناس بزرگ معاصر مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب پرارج «الذریعة فی تصانیف الشیعه » نام این کتاب را «اکمال الدین و اتمام النعمة » ذکر کرده است. (۳) مرحوم صفایی خوانساری نیز در کتاب خود «کشف الاستار عن وجوه الکتب و الاسفار» این کتاب را به همین عنوان آورده است. (۴) روشن است که مرحوم خوانساری به کلام «الذریعة » استناد کرده است.

مرحوم شیخ آقا بزرگ در فهرست کتابهایی که نام آنها با کاف شروع می شود نیز نام این کتاب را آورده و در پی آن می فرماید: «ظاهر آن است که نام کتاب «اکمال الدین و اتمام النعمة باشد»، (۵) و دلیل خاصی بر این مدعا ندارد.

پی نوشتها

۱- کمال الدین و تمام النعمة; ص ۶۵۸

۲- همان ماخذ; ص ۶۷۶

۳- الذربعة الی تصانیف الشیعه; ج ۲، ص ۱۸۵

۴- کشف الاستار عن وجوه الکتب و الاسفار; ج ۳، ص ۳۳۹

۵- الذریعة الی تصانیف الشیعه; ج ۱۸، ص ۱۳۷