آراء در مورد جمع بین دو نماز:
در کتابهای فقهی آرای گوناگونی ازسوی فقهاء در مورد این مسئله ارائه شده است که با توجه به ان ها به صورت های مختلف این بحث می توان دست یافت .(4)
1- حسن بصری, ابن سیرین, حنیفه (اصحاب رأی), جمع بین دو نماز جایز نیست مگر در روز عرفه وشب مزدلفه برای حجاج.
2- اکثر فقهاء اهل تسنن جمع بین دو نماز در مسافرت را جایز می دانند که البته این حکم در این فرع با چند صورت که در حکم آن اختلاف است بیان شده است.صورتهای این فرع نسبت به وقت اداء نماز عبارت می شوند از:
الف: جواز جمع بطور مطلق چه اول وقت وچه اخر وقت . این قول اکثر فقهاء از صحابه وتابعین است.
ب: جمع بین نماز بطور مطلق ( چه در اول وقت و چه در آخر وقت ) جایز نیست مگر در مزدلفه وعرفه که این فتوای ابو حنیفه , نخعی وحسن بصری است.
ج: اوزاعی گفته: جمع بین دو نماز برای مسافر جایز است که عذر دارد.
د: عده ای به مالک بن انس نسبت داده اند که گفته جمع بین دو نماز در آخر وقت جایز است نه در اول وقت. وعده ای قول مشهور مالک در جواز جمع بین دو نماز را سرعت وعجله داشتن مسافر بیان کرده اند.
ه: ابن حبیب از فقهای اهل تسنن گفته: جواز جمع بین دو نماز برای مسافری است که در حال سیر باشد.
3- جمع بین دو نماز در حضر ( در غیر سفر) به دلیل عذر جایز است .که عده ای نیز در این فرع نیز به صورتهای مختلفی از عذر و صورتهای آن , اول وقت ویا آخر وقت؛ نماز مغرب وعشاء ویا ظهر وعصر نظر داشته ونظر داده اند که عبارت است از: باران , باد؛ تاریکی, مرض.....
مشهور شافعیه: جمع بین دو نماز برای مسافر, در باران وبرف با شرایطی خاص جایز است ودر غیر این موارد جایز نیست.
مشهور مالکیه: در شرایطی خاص چون مزدلفه وعرفه برای حجاج, در سفر, بیماری, باران, گل آلود بودن باتاریکی آخر ماه , جمع بین دو نماز جایز است.
حنابله: در شرایط خاص گفته شده ودیگر شرایط چون زن شیرده, مستحاضه , عاجز از طهارت آبی یا تیمم, عاجز از شناخت وقت , سرما ؛ باد؛ ترس از جان؛ مال؛ آبرو؛ جمع بین دو نماز جایز است.
عده ای از اهل تسنن: جمع بین دو نماز برای انجام حاجتی مطلقا جایز است به شرطی که عادت نشود.
ابن شبرمه: جمع بین دو نماز ولو برای حاجت نباشد؛ در صورتی که عادت نشود جایز است.
پاسخ با نقل قول
