4- وسعت دامنه‏ى پذيرش توبه‏
چنانكه قبلًا ذكر شد، خداوند مى‏فرمايد:
«... لا تَقنطوا مِن رَحمَة اللّه انّ اللّهَ يَغفِرالذُّنوبَ جَميعاً» «1»
«از رحمت خدا نااميد نشويد، خداوند همه گناهان را مى‏آمرزد.»

اين آيه با صراحت بيان مى‏دارد كه راه توبه به روى همه‏كس باز است.

تا آنجا كه نقل شده «وحشى» قاتل حضرت حمزه عليه السلام با شنيدن اين آيه به حضور پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و اظهار توبه كرد.

پيامبر صلى الله عليه و آله توبه او را پذيرفت فقط به او فرمود: از من غايب شو، چرا كه من نمى‏توانم به تو نگاه كنم.
بعضى سؤال كردند: آيا اين آيه درباره‏ى وحشى است يا شامل همه‏ى مسلمين مى‏شود؟ پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: همه را شامل مى‏شود «2»

وسعت و دامنه‏ى پذيرش توبه تا آنجا است كه روايت شده: شخصى در محضر حضرت رضا صلى الله عليه و آله گفت: خدا لعنت كند كسى كه با على عليه السلام جنگيد. امام رضا عليه السلام به او فرمود:
«قل الّا مَن تاب و اصلح» «3»
«بگو مگر كسى كه توبه كرد و خود را اصلاح نمود.»

و اين بيانگر لطف الهى نسبت به گنهكاران است اصولًا اسلام راه بازگشت به سوى خدا را به روى هيچ كس نمى‏بندد، حتى در مورد عذاب سخت شكنجه گران مى‏فرمايد:
«انّ الَّذينَ فَتَنُوا الْمُؤمِنينَ و المُؤمِناتِ ثُمَّ لَم يَتُوبُوا فَلَهم عَذابُ جَهنَّم» «4»
«براى آنانكه زنان و مردان با ايمان را شكنجه دادند، ولى توبه ننمودند عذاب دوزخ است.»
جمله «ثم لم يتوبوا» حاكى از پذيرش توبه‏ى شكنجه‏گران است.
__________________________________________________
(1). زمر/ 53
(2). سفينة البحار (وحشى). تفسير فخر رازى، ج 27 ص 4
(3). وسائل الشيعه، ج 11 ص 266
(4). بروج/ 10