از خصوصيات فكر و تفكر اين است كه:

فكر عبادتى است بى ريا، زيرا پيدا نيست تا ريا بردار باشد.

فكر عبادتى است بى‏وسيله، هر چيز مانند نماز و حج، نياز به وسيله مانند مهر و لباس و وسايل نقليه و ... دارد، ولى فكر نياز به وسيله ندارد.

بطور كلى تفكر و انديشه‏ى صحيح، بطور مستقيم يا غير مستقيم عامل بازدارنده از انحرافات و گناهان مى‏شود، و همچون آينه‏ى صاف نشان‏ دهنده‏ى زيبايى‏ها و زشتى‏ها است. چنانكه حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد:
«الفكر مرآة صافية» «1»
«فكر آينه‏ى صاف است.»

و نيز: «ما زل من احسن الفكر» «2»
«كسى كه نيكو بينديشد، دستخوش لغزش نمى‏شود.»
__________________________________________________
(1). نهج البلاغه، حكمت 5
(2). ميزان الحكمة، ج 7 ص 538