موضوع: منظور ازجمله «لکلّ اجل کِتاب» چیست؟

جمله «لِکُلِّ اَجَلٌ کِتاب» در آیه 38 سوره رعد به چه حقیقتى اشاره دارد؟


آیه 38 سوره رعد، در حقیقت پاسخى است به ایرادات مختلفى که دشمنان پیامبر اسلام(صلی الله علیه واله) نسبت به ایشان داشتند؛ مانند این‌که مى‏گفتند:

1. مگر پیامبر ممکن است از جنس بشر باشد، همسر اختیار کند و فرزندانى داشته باشد، این آیه به آنها پاسخ مى‌دهد که این مسئله تازه‏اى نیست، ما پیش از تو پیامبران بسیارى فرستادیم و براى آنها همسران و فرزندان قرار دادیم:

«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلًا مِنْ قَبْلِکَ وَ جَعَلْنا لَهُمْ أَزْواجاً وَ ذُرِّیَّةً».

2. آنها انتظار دارند که هر معجزه‏اى را پیشنهاد مى‏کنند و هر چه هوا و هوسشان اقتضا مى‏کند انجام دهى (چه ایمان بیاورند یا نیاورند) ولى آنها باید بدانند: هیچ پیامبرى نمى‏تواند معجزه‏اى جز به فرمان خداوند بیاورد:

«وَ ما کانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ».

3. سومین ایرادشان این بود که چرا پیامبر اسلام(صلی الله علیه واله) آمده و احکامى از تورات یا انجیل را دگرگون ساخته، مگر نه این است که اینها کتب آسمانى است و از طرف خدا نازل شده؟ مگر ممکن است خداوند فرمان خود را نقض کند؟

آیه مورد بحث در آخرین جمله خود به آنها پاسخ مى‏‌گوید که براى هر زمانى حکم و قانونى مقرر شده است:

«لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ».
بنابر این، جاى تعجب نیست که یک روز تورات را نازل کند، و روز دیگر انجیل را، و سپس قرآن را؛ چرا که انسان در زندگى متحول و متکامل خود، نیاز به برنامه‏‌هاى متفاوت و گوناگونى دارد.(1)

پی نوشت:
(1) مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‏10، ص 239- 240، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1374ش.