موضوع: هشدار آیة الله العمظی سیستانی در خصوص انحراف برخی از مدعیان عرفان

س:

محضر مرجع بزرگوار جهان تشیع، حضرت آیة اللّه‌ العظمى سید على حسینى سیستانى دام‌ ظله
سلام‌علیکم و رحمةاللّه و برکاته
اما بعد: هرچند وقت، افرادى در بین طلاب برخى از حوزهاى علمیه و میان جوانان مذهبى و دیگران ظاهر مى‌شوند که خویش را اهل عرفان و صفاى باطن و مقامات معنوى در قرب الهى معرفى مى‌کنند و مى‌گویند که رسالتشان دعوت جامعه به عرفان از راه اذکار و اوراد و محافل خاص است و برخى از افراد ادعاهاى آنان را باور کرده در حالى که برخى دیگر به این امور با شک و تردید نگاه مى‌نمایند. آیا اعتماد بر اهل این ادعاها و باور حرف‌هاى آنان و عمل به دستورالعمل‌هاى آنان جایز است؟ یا این‌که دورى و پرهیز از آنان واجب است.
از خداوند بزرگ عزت و سربلندى روز افزون حضرت‌ عالى را خواستاریم.
جمعى از طلاب حوزه‌هاى علمیه

پاسخ آیةاللّه‌ العظمى سیستانى:
بسم‌ اللّه‌ الرحمن‌ الرحیم
بدون شک، بر هر مومنى واجب است که به امر تزکیه و تهذیب نفس از رذایل اخلاقى و صفات مذموم و تحلیه آن به مکارم اخلاق و صفات حمیده براى اطاعت خداوند تبارک‌ و تعالى و دورى از معصیت اقدام نماید؛ و تنها راه آن، دستوراتى است که در قرآن کریم و سنت شریفه آمده است؛ از جمله: یاد مرگ و فناى دنیا و مراحل آخرت مانند برزخ و خروج از قبر و حشر و حساب و کتاب و عرضه‌شدن اعمال انسان بر خداوند تبارک‌ و تعالى و هم‌چنین تفکر به زیبایى‌هاى بهشت و نعمت‌هاى آن و عذاب‌هاى جهنم و آثار و اعمال انسان در آخرت است. این امور، انسان را در راه تقواى الهى و اطاعت خداوند تبارک‌ و تعالى و دورى از گناهان و غضب الهى، مساعدت مى‌نماید؛ همانطور که انبیا و اوصیاى الهى علیهم‌السلام به این مسایل تذکر داده و علماى ربانى نسل اندر نسل به این امور عمل نموده‌اند و این راه واضح و روشنى است که هیچ نقطه پنهانى در آن نیست.
مقدار و اندازه تدین و تقرب فرد به خداوند تبارک‌ و تعالى از هماهنگى و تطابق اعمال و رفتار او با این دستورات سنجیده مى‌شود. معیار شناخت افراد، حق و حقیقت است و هرکس معیار شناخت حق وحقیقت را، افراد بداند، دچار فتنه گشته و از راه راست منحرف خواهد شد.
حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام مومنان را از گرفتارى در دام جاهلان و نادانان و پیروان هواى نفس که خویش را از علما مى‌پندارند و گروهى از افراد را دور خود جمع مى‌نمایند برحذر داشته و مى‌فرمایند: «همانا آغاز پدیدآمدن فتنه‌ها، پیروى خواهش‌هاى نفسانى است و نو آورى در حکم‌هاى آسمانى».
نوآورى‌هایى که کتاب خدا آن‌را نمى‌پذیرد و گروهى از گروه دیگر یارى خواهد تا برخلاف دین خدا، اجراى آن‌را به عهده گیرد. پس اگر باطل با حق درنیامیزد، حقیقت‌جوى آن‌ را شناسد و داند، و اگر حق به باطل پوشیده نگردد، دشمنان را مجال طعنه‌ زدن نماند. لیکن اندکى از این و آن گیرند، تا به‌ هم درآمیزد و شیطان فرصت یابد و حیلت برانگیزد تا بر دوستان خود چیره شود و از راهشان به دربرد.
«اما آن‌را که لطف حق دریافته باشد، نجات یابد و راه حق را به سر برد».

از نشانه‌‌هاى اهل ادعاهاى باطل، مبالغه آنان در تزکیه نفس برخلاف دستورات الهى و تشویق دیگران براى غلو در آنان و ادعاى عدم احتیاج به راه‌هاى متداول فقها در استنباط احکام شرعى و ادعاى احاطه به احکام و ملاکات آن‌ها از طریق امور باطنى و تصدى افتا بدون حصول اهلیت لازم و سوءاستفاده از مبتدئین در تحصیل علوم دینى است.
آنان هرکس را که بر طریقت خودشان باشد تعظیم نموده، ولى نهایت تهمت و افترا و بدگویى را در مورد افراد جداشده از جمع خویش ابراز مى‌دارند. اعتماد بر خواب‌ ها و ادعاى مکاشفات و مشاهدات در حالات معنوى خاص و پوشیدن لباس‌هاى غیرمتعارف از دیگر نشانه‌هاى آنان است.
این افراد با تمسک به بعضى روایات اقدام به چنین اعمالى مى‌کنند، در حالى‌که از ملاحظه جوانب ثانوى مورد عنایت فقها در مانند این‌امور غفلت دارند. از دیگر علامات اینان بدعت در دین و توصیه به انجام ریاضات خاصى است که هیچ مدرک معتبرى از اقوال و افعال انبیا و اولیا ندارد.
این افراد در ادعاهاى خویش به امورى استناد مى‌کنند که در هیچ‌یک از منابع معتبره وجود ندارد و قاعده تسامح در ادله سنن را دست‌مایه خویش قرار مى‌دهند.
تأثیرپذیرى آنان از ادیان و ملل دیگر و تساهل در احکام موسیقى و غنا و اختلاط زن و مرد و اعتماد بر منابع مالى نامعلوم و ارتباطات پنهانى مشکوک آنان با دیگران نیز، از دیگر نشانه‌هاى این افراد است؛ و فى‌الجمله، احوال این افراد، بر مومنین هوشیار مخفى نیست.
توصیه ما به عامه مومنین و فقهم‌ اللّه‌ تعالى‌ لمراضیه ، عدم تأثیرپذیرى زودهنگام از این‌گونه ادعاها ست. به‌ درستى که هرکس امام هادى خویش را تبعیت کند، به سوى بهشت برین رهنمون گشته و هرکس از گمراهان تبعیت کند، به سوى عذاب جهنم خواهد رفت.
پس بر همگان است که در احوالات پیشینیان که افراد زیادى از آنان به علت پیروى از افراد مذکور به انحراف کشیده شدند، تأمل نمایند تا به دام این‌گونه افراد جاهل و نادان نیفتند.
از خداوند تبارک‌ و تعالى خواستارم که همگان را از تبعیت اهل بدعت و هواهاى نفسانى حفظ نماید و آنان را به عمل به احکام شرع حنیف از راه تبعیت سیره علماى ربانى موفق گرداند. انّه ولىّ التوفیق

و السلام علیکم و على جمیع اخواننا المومنین و رحمةاللّه و برکاته
على الحسینى السیستانى
منبع : پایگاه دار الصادق علیه السلام