در خصوص برخي بازي ها مانند شطرنج , اگرچه از نظر فقهي اشكال آن برطرف شود ولي بايد دانست كه »فقه « مرز نهايي ميان حرام و واجب را مشخص مي كند اما از ديدگاه برخي كارشناسان مانند »شانتال شوده «, قهرمان شطرنج فرانسوي , شطرنج يك ورزش خسته كننده است ... پرداختن به شطرنج ساير منابع ذهني را از كار مي اندازد و ديگر فعاليت هاي ذهن , بيهوده و پوچ مي شود. شطرنج مي تواند به مفهوم »نظريه پاسكالي « با فشاري كه بر يك نقطه از بدن (مغز) وارد مي سازد اختلال حواس ايجاد كند. يكي ديگر از مضرات شطرنج , كينه و عداوتي است كه ميان بازيكنان پديد مي آيد, چنان كه »الخين «, قهرمان ديگر شطرنج مي گويد: »براي برنده شدن در بازي شطرنج , بايد از حريف خود متنفر شد«. مهمتر از همه آن كه بازي با پاسور و شطرنج و... عمر انسان را تلف و اعصابش را فرسوده و روانش را آشفته مي سازد.


اما در مورد اينکه در سؤال ، بازي با آلات قمار نوعي سرگرمي و موجب ازدياد حافظه شمرده شده بايد گفت بسياري از امور در زندگي وجود دارند که از طرق مختلف مي توان به آن رسيد که بعضي از اين راهها جنبه شرعي داشته و مورد رضاي خداوند است و بعضي ديگر جنبه غير شرعي داشته و انجام آن هر چند به ظاهر فوايد معدودي داشته باشد اما در شرع مقدس بنا به مصالح و مفاسدي که دارد حرام شمرده شده است .

و اين خود گونه اي آزمايش براي بندگان است تا با عمل به آنچه در دين مبين اسلام مجاز دانسته شده و ترک منهيات دين شريف ، موجبات تعالي و سعادت خويش را فراهم نمايند پس صرف داشتن بعضي فايده هاي جزئي مجوز براي دست زدن به اعمال خلاف شرع نيست ، و اطرافيان بايد با آگاهي دقيق از موارد منکر و به گونه اي که تبعات منفي نداشته باشد شخص را از ارتکاب آن باز دارند .
-پایان-