راغب اصفهانى «طائر» مذكور در آيه را به معناى اعمال نيك و بدى كه از انسان سر مى‏ زند تفسير كرده است. (1)

از آيات استفاده مى‏ شود كه فرشتگان مأمور الهى براى هر انسان دو پرونده (كتاب) تشكيل مى‏ دهند: پرونده اعمال نيك و پرونده اعمال بد، پرونده ‏ها ملازم او خواهند بود و بر گردنش آويخته مى ‏شوند تا در قيامت آنها را بخواند و به كردار شايسته خود آگاه گردد.
كتاب به معناى نوشته است. نوشتن در عرف ما عبارت است از: ثبت كردن حروف و كلمات و جمله ‏هايى كه طبق قرارداد اجتماعى بر معانى خاصى دلالت دارند بر ورق كاغذ يا هر لوح ديگرى كه قابليت نگه‏دارى آن نقوش را داشته باشد. تا در آينده براى خودش و ديگران كه آشناى با وضع واضع باشند قابل استفاده باشد. ولى به هر حال دلالت اين خطوط و كلمات اعتبارى و قراردادى است نه حقيقى و واقعى.
اكنون اين سؤال مطرح مى‏شود كه آيا نوشتن فرشتگان و تهيه نامه عمل براى انسان‏ها نيز همين گونه است يا به گونه‏اى ديگر؟ آيا در نوشتن از همين خطوط و تصاوير اعتبارى استفاده مى ‏كنند؟ آيا اين همه اعمال بر ورق‏ هايى از كاغذ يا الواح ديگر نوشته مى ‏شود. و همين‏ ها بر گردن انسان‏ها آويخته مى ‏شود و تا قيامت باقى مى‏ ماند؟ چنين فرضى اصلاً قابل تصور نيست. علاوه بر اين با محتواى برخى آيات سازگار نيست، چون از آيات و احاديث استفاده مى‏ شود كه انسان در قيامت عين اعمال و گفتار خوب وبد خود را مشاهده مى‏ كند نه يادداشت‏ هاى كتبى آنها را.

***
1. المفردات، ماده طير.