موضوع: جانشين پيامبر كيست؟

به همين جهت بود كه ابن عبّاس مى گويد:
اگر در مسأله اى از علىّ بن ابى طالب عليهما السلام مطلبى به ما برسد در انتظار گفته فرد ديگرى نخواهيم بود.7
ابن عبّاس در سخن ديگرى مى گويد:
اگر علم را ده جزء كنيم، نُه جزء آن نزد علىّ بن ابى طالب عليهما السلام و يك جزئش بين صحابه و تابعين و ديگر افراد امّت است كه باز علىّ بن ابى طالب عليهما السلام در آن يك جزء با ديگران شريك است.8
حافظ نَوَوى مى گويد: بزرگان صحابه (ابوبكر، عمر، عثمان، عبدالرّحمان بن عوف، سعد بن ابى وقّاص، طلحه، زبير و...) فتاواى امير مؤمنان على عليه السلام را اخذ مى نمودند و در مسائل و مشكلات به ايشان رجوع مى كردند و اين امرى است مشهور كه همه مى دانند.9
ابن حزم اندلسى (كه بدون شكّ از نواصب است و در دشمنى با امير مؤمنان على عليه السلام گوى سبقت را از عدّه زيادى ربوده است) در كتاب الإحْكام فى اُصول الأحكام موارد بسيارى از جهل و نادانى صحابه به احكام شرعى را بيان مى كند و به خصوص از ابوبكر، عمر، عثمان و عايشه نام مى برد و جهل آن ها را در خصوص مواردى روشن مى كند، امّا نسبت به حضرت امير عليه السلام نوشته است:
در حلّ مجهولات به علىّ بن ابى طالب مراجعه مى كردند و ايشان حكم خداوند متعال را براى جُهّال بيان مى فرمودند.10
البته بايد دانست كه عمر بن خطّاب و عثمان بن عفّان نيز نسبت به اين اوصاف وضعيّتى نه مشابه، بلكه به مراتب بدتر از ابوبكر دارند،11اكنون يادآور آيه مباركه قرآن مجيد مى شويم كه چه زيبا فرموده است:
(أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمْ مَن لاَ يَهِدِّي إِلاَّ أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ);12
پس آيا كسى كه به سوى حقّ و واقع هدايت مى كند سزاوارتر است به اين كه از او تبعيّت شود يا كسى كه هدايت نشده است مگر اين كه هدايتش كنند؟ پس براى شما چه مى شود چگونه قضاوت مى كنيد؟