مقدمه:


على بن الحسین ـ علیهما السلام ـ؛ مشهورترین لقبش «زین العابدین» و «سجاد» است. در پنجم شعبان سال ۳۸ هـ ق در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش حسین بن على ـ علیهما السلام ـ مىباشد. و مادرش به نامهاى «شهر بانو»، «شاه زنان»، «شهر ناز»، «جهان بانویه» «خوله» و… خوانده شده است.[۲] آن حضرت دوران کودکى را در مدینه سپرى کرد. حدود دو سال از خلافت جدّش میرالمؤمنین على ـ علیه السلام ـ و ده سال دوران امامت عموى خویش امام حسن مجتبى ـ علیه السلام ـ را شاهد بود. بعد از شهادت امام مجتبى ـ علیه السلام ـ ده سال دوران امامت پدر را درک نمود. بعد از قیام عاشورا در سال ۶۱ هـ ق که امامت به او رسید، با زمامداران زیر معاصر بود: یزید بن معاویه (سال ۶۱ – ۶۴)، عبدالله بن زبیر (۶۱ – ۷۳)، معاویة بن یزید، مروان بن حکم (نه ماه از سال ۶۵)، عبدالملک بن مروان (۶۵ – ۸۶) و ولید بن عبدالملک (۸۶ – ۹۶) و سرانجام در سال ۹۴ یا ۹۵ هجرى به شهادت رسید.[۳]

معصومان ـ علیهم السلام ـ هر یک الگوى تامّى براى بشریت بودند. با این حال فرصتهاى زمانى و شرایط محیطى و مکانى، زمینه بروز برخى شیوهها و روشها را به آنها داد. پیامبر اکرم ـ صلى الله علیه و آله ـ در روش حکومت و اخلاق مردمى الگو قرار گرفت، و على ـ علیه السلام ـ شیوه اجراى عدالت و جهاد و صبر و بردبارى را به مردم آموخت و حسین بن على ـ علیهما السلام ـ مکتب جهاد و شهادت و تحمل اسارت را زینت بخشید و حسن بن على ـ علیهما السلام ـ روش صلح با دشمن و تحمل زخم زبانهاى دوستان را به مردم ارائه کرد. و حضرت سجاد ـ علیه السلام ـ نیز روش دعا و سخن گفتن با خدا و خواستن حاجت از او را به مردم تعلیم نمود. و همین طور آموخت که چگونه با دعا مىتوان مسائل مهم اعتقادى، سیاسى، عاطفى، و روحى را بیان نمود.

آنچه پیش رو دارید، نگاهى است گذرا به برخى کلمات حضرت سجاد ـ علیه السلام ـ درباره حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ و اهّم دعاهایى که آن حضرت درباره امام زمان ـ علیه السلام ـ ، انتظار آن حضرت، فرج او، دعا براى سلامتى و نصرت او و….فرموده است.

اى آن که عزیز خاطر مایى تو
اى چشم و چراغ عارفان اى سجاد
بیمار نه اى طبیب دلهایى تو
ما خسته عشقیم و مسیحایى تو
بیمار نهاى طبیب دلهایى تو
بیمار نه اى طبیب دلهایى تو[۴]

امام سجاد علاوه بر دعاهایى که درباره حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ دارد، کلمات و سخنان نغز و زیبایى نیز درباره مسائل مربوط به آن حضرت بیان نموده است که به نمونه هایى اشاره مى شود: