فصل هفتم: پى‏آمدهاى گناه‏

آثار و پى‏آمدهاى گناه‏

از مسلمات دين و علم و تجربه است كه كردار انسان خواه نيك و خواه بد داراى پى‏آمد و نتيجه، در دنيا و آخرت است و همچون بذرى است كه در مزرعه‏ى جهان كاشته مى‏شود، اگر بذر گل بود، نتيجه‏اش گل است و اگر خار بود، نتيجه‏اش خار است.

به قول مولوى:
اين جهان كوه است و فعل ما ندا-----سوى ما آيد نداها را صدا

و به قول سعدى:
دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر-----اى نور چشم من بجز از كِشته ندروى‏

به عبارت ديگر، هر عملى داراى عكس‏العمل و هر كنشى داراى واكنش است و بايد توجه داشت كه مكافات عمل هم در دنيا وجود دارد و هم در آخرت، با اين فرق كه مكافات در دنيا نسبت به آخرت بسيار كم‏رنگتر مى‏باشد.

و نيز بايد توجه داشت كه كيفر يا پاداش عمل به صورت‏هاى گوناگون به سراغ انسان مى‏آيد.