۵- حسن خلق ۶- صدق ۷- حیا ۸- شکر :
روایتی از پیامبر اکرم به این ۴ مورد یک جا اشاره می فرمایند و این ۴ مورد را جزء مواردی می آورند که می تواند کفاره گناهان باشد :
اَربعٌ من کنَّ فیه وکان من قربه الی قدمه ذنوباً بدّلها الله حسنات : الصدق والحیاء وحسن الخلق والشکر .(۹)
چهار چیز است هرکس داشته باشد اگر سر تا پا غرق گناه باشد خدواند آن گناهان را به حسنه و نیکی تبدیل می کند . ۱- راستی ۲- شرم و حیا ۳- خوشخویی ۴- سپاسگزاری
اگر کسی صادق بود هم با خودش وهم با دیگران وهم با خدواند، چنین شخص صادقی دیگر ترسی ندارد که هر کجا اشتباهی یا گناهی کرد از پروردگار معذرت خواهی نموده یا کسی که حیا دارد حیا او باعث می شود که گناه نکند. شخص با حیا شخصی است که درنظر افراد وانسان های عادی گناه نمی کند چه برسد در محضر پروردگار و اما شخص سپاسگزار و شاکر که خدا را شکر می کند دائماً چنین شخصی دائماً به یاد خداست دائماً نعمت های او را شکر می کند وبه یاد خداست چنین کسی هم به خاطر صفت شاکر بودن تمام گناهان او را تبدیل به حسنه می کند واز سر تقصیرات چنین شخصی می گذرد.
واما شخصی که خوش اخلاق است آداب معاشرت را رعایت می کند با مردم صمیمی و همدل است و بی احترامی به خلق خدواند نمی کند همه از صفت خوش اخلاقی او تعریف و تمجید می کنند چنین شخصی هم مورد غفران و رحمت الهی قرار می گیرد و خدا او را به خاطر حسن خلقش از گناهانش بری می کند
بنابرفرمایش امام صادق(علیه السلام) که می فرمایند:
انَّ حُسن الخلق یذهب کما یذیب الخطیة کماتذیب الشمس الجلید وان سوء الخلق لیفسد العمل کما یفسد الخلُّ(۱۰)
خوشخویی گناهان را می گدازد همچنان که آفتاب یخ را و بدخویی کردار را تباه می سازد همچنان که سرکه عسل را .
۹- فریاد رسی ستمدیگان :
اگر ستمدیده ای را دید که به او ستم می شود مورد آزار واذیت قرار می گیرد وحق او ضایع شده وکسی هم نیست دست چنین شخصی را بگیرد اگر به او کمک کند و حق مظلوم را از ظالم بگیرد یا دراین راه قرارگیرد با به مقصود برسد یا نرسد چنین شخصی با چنین انگیزه ای نیز گناهانش به خاطر دستگیری از یک مظلوم بخشیده می شود .
امام علی (علیه السلام)می فرمایند:
من کفارات الذنوب العظام اغاثهُ الملهوف والتنفیس عن المکروب . (۱۱)
رسیدن به فریاد ستمدیده وزدودن غم واندوه ازکفاره های گناهان بزرگ است .
پی نوشت:
۹) کافی۲/۱۰۷/۷
۱۰) بحار ۷۱/۳۹۵ /۷۴
۱۱) نهج البلاغه الحکمه ۲۴