امام موسي كاظم ـ عليه السّلام ـ در سال 183 هجري قمري به شهادت رسيدند. بعد از ايشان، فرزندش ـ علي بن موسي الرّضاء ـ عليه السّلام ـ عهده‌دار منصب امامت شدند. به مدت بيست سال، امام رضا ـ عليه السّلام ـ عهد‌ه‌دار هدايت مسلمانان بودند تا اينكه سرانجام در سال 203 هجري قمري به دست مأمون به شهادت رسيدند.

دوران امامت ايشان مصادف با سه خليفة عباسي: هارون الرشيد (ده سال)، محمّد امين (پنج سال)، و عبدالله مأمون(پنج سال) بود.[1]در طول اين بيست سال قيام‌هاي علوي و غير علوي زيادي بر ضدّ حاكميت عباسيان صورت گرفت كه منجر به سركوبي همة اين قيام‌ها‌ شد. طبري همة اين قيام‌ها را ضبط كرده است كه به مشروح آنها پرداخته مي‌شود:[2]

1. قيام ابو عمرو جانفروش در سال 184 هـ ق كه هارون زهير قصّاب را براي سركوبي او فرستاد، و ابو عمرو در شهر زور كشته شد.
2. در سال 185 هـ ق حمزه جانفروش در بادغيس قيام كرد كه عيسي بن علي از طرف خليفه آنها را سركوب كرد.
3. در سال 185 هـ ق ابوالخصيب بار ديگر در نساء قيام كرد و بر طوس، نيشابور، ابيورد مسلّط شد. علي بن عيسي بن ماهان موفّق به سركوبي اين قيام شد؛ ابوالخصيب را كشته و زنان و فرزندانش را اسير كرد.
4. عبدالسلام در 187 هـ ق در آمد قيام نمود و يحيي بن سعيد عقيلي او را كشت و قيامش سركوب شد.
5. در سال 190 هـ ق رافع بن ليث بن نصر بن سيار در سمرقند به مخالفت با هارون برخاست. بسياري از مردم خراسان و سرزمين ماوراء النهر به علّت نفرت از سياست‌هاي خليفه از او پيروي كردند. ابتدا علي بن عيسي بن ماهان به سركوبي اين قيام پرداخت، ولي موفّق نشد و سرانجام هرثمه بن اعين روانه گرديد.[3] و قيامش را سركوب كرد.
6. ثروان پسر سيف در 191 هـ ق در ناحية حولايا قيام كرد كه طوق بن مالك آن را سركوب كرد.
7. ابو اسندا در 191 هـ ق در شام قيام كرد و هارون الرشيد، يحيي بن معاذ را به مقابله با او فرستاد.
8. در سال 192 هـ ق، ثروان حروري قيام كرد و در طف بصره عامل خليفه را كشت.
9. در مورد قيام مردم حمص دو نقل است: طبري، قيام مردم حمص را در سال 194 هـ ق مي‌داند كه مردم حمص بر عليه اسحاق بن سليمان عامل محمد امين قيام كردند. ولي يعقوبي، قيام را در سال 190 هـ ق، ثبت كرده كه هارون خود به سركوبي اين قيام رهسپار شد. و مردم حمص خواستار صلح و او هم قبول كرد. بعيد نيست كه مردم حمص در سال‌هاي 190 و 194 قيام كرده باشند.
10. قيام علي بن عبدالله سفياني، از نوادگان معاويه، كه در شام قيام كرد. در سال 195 هـ ق، سفياني حاكم دمشق را اخراج و به محاصره شهر پرداخت.
11. در سال 198 هـ ق خزيمه بن خازم به مخالفت با محمد امين برخاست.
12. قيام ابو السريا (سري بن منصور شيباني) در سال 199 هـ ق در كوفه:
اين قيام كه از عمده‌ترين و خطرناكترين قيام‌هاي علويان به حساب مي‌آيد، ابتدا توسط محمد بن ابراهيم طالبي معروف به ابن طبا طبا شروع شد. ابن طبا طبا سرپرستي كارهاي نبرد و فرماندهي سپاهيان را به ابو السريا داد. بعد از مدّتي ابن طبا طبا را با زهر مسموم كرد و خود به جاي وي نشست و در كوفه شروع به ضرب سكه نمود. بصره، واسط، حجاز و يمن را تصاحب نمود وي سرانجام هرثمه وي را دستگير كرد.
13. قيام ابراهيم بن موسي طالبي در يمن در سال 200 هـ ق.
14. قيام حسين بن حسن افطس در مكه.
15. قيام ابن ابي سعيد بر عليه حسن به سهل كه توسط هرثمه سركوب شد.