موضوع: شرایط و خصایص امام معصوم علیه السلام

- آگاهی به زبان همه:
زبان مردم از مناطق مختلف، زبان پرنده و حیوان و حتی زبان هر چیز ذی روحی را باید بداند و آن کس که واجد این صفات نباشد؛ امام نیست. اِنَّ الِامامَ لا یَخفی عَلَیهِ کَلامَ اَحَدٍ مِنَ النّاسِ وَ لاطَیرَ وَ لا بَهیمَةَ وَ لا شَیءَ فِیهِ الُّروحُ- مِمَّن لَم یَکُن هذَالخِصالُ فِیهِ فَلَیسَ هُوَ بِاِمامٍ.4

در سخنی از امام رضا (علیه السلام) آمده است که زبان پرندگان را می دانیم و از هر چیزی مقداری به ما داده اند. عَلِّمنا مَنطِقَ الطَّیرِ وَ اوُتینا مِن کُلیِ شَیءٍ5
- علم گذشته و آینده:
امام صادق علیه السلام فرمود:اَللّهُمَّ یا مَن اِعطاءَ عَلِمَ ما مَضی وَ ما بَقِیَ وَ جَعَلنا وَرَثَةَ الاَنبِیاءَ وَ خَتَمَ مِنَ الاَهَمِّ السّابِقَةِ وَ خَصَّنا بِالوَصَّیةِ6. بار خدای، ای که علم گذشته و آینده را به ما عطا کرده ای و ما را از ورثه انبیاء قرار داده ای، امت های گذشته را به این امت خاتمه داده ای و ما را به وصیت ممتاز گردانیده ای. البته امام صادق علیه السلام فرمود: امام اگر بخواهد می داند ان الامام اذا شاء ان یعلم علم و کلاً امام دانایی است که «نمی دانم» او را در بر نمی گیرد، اَلاِمامُ عالِمٌ لایَجهَل.1


3- عصمت:

پیامبران و به تبع شان ائمه و جانشینان باید معصوم باشند. عصمت ملکه ای است. در آنان که سبب تملک آنان در حین گناه است. آن را لطفی از جانب خدا بر بندگان دانسته اند که مانع ارتکاب جرم و گناه می شود، چه عمداً و چه سهو لطف من الله یقبضها علی الملک عباده و اقضی عند یمتنع من ارتکاب الآثام و الجرائم عمداً و سهواً. در عبارت دیگر از امام صادق علیه السلام می خوانیم: الامام المطهر من الذنوب و المبرا عن العیوب المخصوص بالعلم الموسوم بالحلم نظام الدین و عز المسلمین و غیظ المنافقین و بوار الکافرین

پی نوشت:
4- ینابیع الموده، ج 3، ص 359 5- حمیری، قرب الاسناد، ص 339