: کمیل :


کمیل فرزند زیاد اهل یمن و از قبیله نخع است. او از تابعین(۱) اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله و از یاران مخلص و جزو اصحاب سر(۲) امیرالمومنین علیه السلام و از یاران امام حسن مجتبی علیه السلام است.(۳).
کمیل مردی شجاع، عابدی شب زنده دار و مردی دین دار بود و در زمان خلافت عثمان به جرم حق گویی و اعتراض به خلاف کاری های کارگزاران او به همراه زید بن صوحان، صعصعه بن صوحان، مالک اشتر و… به حمص تبعید گردید.(۴) او از جمله شیعیانی است که در روزهای اول خلافت حضرت علی علیه السلام با او بیعت کرد که تا پای جان فداکاری نماید(۵) و در رکاب حضرتش در صفین جنگید و از جانب آن حضرت به ولایت شهر «هیت»(۶) منصوب شد، وی سرانجام به جرم اخلاص به مقام ولایت امیرمومنان علیه السلام به دست حجاج بن یوسف ثقفی به شهادت رسید.
ابن حجر عسقلانی می گوید: کمیل از شخصیت های بزرگ، شریف و مورد وثوق در میان قوم خود و مورد احترام و اطاعت بود و در صفین در رکاب حضرت علی علیه السلام حضور داشت و به دست حجاج بن یوسف ثقفی در سال ۸۲ هجری در سن هفتاد سالگی کشته شد.(۷).
*****
ر. ک: همین اثر، ج ۱، ص ۳۴٫
ر. ک: منهاج البراعه، ج ۲۱، ص ۲۱۹٫
رجال طوسی، ص ۵۶، ش ۶ و ص ۶۹، ش ۱؛ الاختصاص، ص ۷؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۱۷، ص ۱۴۹٫
شرح ابن ابی الحدید، ج ۲، ص ۱۳۴٫ (تفصیل بیشتر و داستان تبعیدی ها را در شرح حال مالک اشتر ملاحظه نمایید).
الاختصاص، ص ۱۰۸٫
شهر هیت بالای شهر انبار قرار داشته و دارای درخت های خرمای بسیار و سبز و خرم بوده که در جهت غرب رود فرات واقع شده است.
تهذیب التهذیب، ج ۶، ص589