موضوع: لطایف حکمی با نکات قرآنی

بشارت

1. با توجّه به اهمیتی که برای قرآن گفته می شود چرا خواندن قرآن یکی از واجبات نیست؟
واجبات عبادی در اسلام مانند نماز، روزه و … از کمترین اموری هستند که فرد مسلمان با انجام آن نخستین مراحل رشد و تعالی را طی می کند، امّا برای تقرّب بیشتر و کسب کمالات معنوی اموری را خداوند مستحب کرده است. قرائت قرآن همراه با تفکّر و تأمل از آن امور است. پس امکان دارد یک امر از جهت کمک به رشد معنوی بسیار مهم باشد ولی واجب نباشد و خداوند خواسته افراد با آزادی و میل و رغبت بیشتر آن اعمال را انجام دهند. در عین حال باید به دو نکته توجه داشت: اوّل آن که در نماز، که مهمترین واجب الهی است بخش زیادی از آن سوره حمد و یک سوره دیگر از قرآن است و به عبارتی بر هر مسلمان مکلّف واجب است در روز ده مرتبه، بخشی از قرآن را به قصد نماز بخواند، و نکته دوّم آن که خداوند مهربان و آگاه بر حالات انسانها است و توانایی ها و ظرفیت های او را در رابطه با احکام می داند و چه بسا از این جهت قرائت همه قرآن را واجب نکرده باشد.
2. ما که به زبان عربی آشنا نیستیم برای فهمیدن قرآن چه باید بکنیم؟
فهم قرآن اختصاصی به طبقه خاصّی ندارد وهمه می توانند قرآن بخوانند و به اندازه استعداد و ظرفیت های علمی از آن بهره مند شوند، طبعاً برای کسانی که آشنا به زبان عربی نیستند ترجمه های خوبی از قرآن به چاپ رسیده است که به فهم قرآن کمک فراوانی می کند، ضمن این که تفاسیری نیز به زبان فارسی منتشر شده است که می توان برای فهم عمیق تر به آن تفاسیر مراجعه کرد.
3. برای اینکه قرآن به قلب و روح انسان تأثیر بگذارد چه باید بکنیم؟
برای تأثیر پذیری از قرآن کریم، روایات فراوانی از ائمه معصومین (ع) رسیده از جمله این که: قرآن به صورت ترتیل (آهسته، شمرده، روشن و واضح) خوانده شود. فرد به هنگام خواندن قرآن متوجه باشد قرآن سخن خداست و خدا با او سخن می گوید، به معنای آیات توجه کند و به هنگامی که به آیات انذار و ترس از خدا می رسد بترسد و آثار ترس در او نمایات شود و هنگامی که آیات رحمت و اوصاف بهشت را می خواند امید به رحمت را در خود زنده کند. و یا اینکه قرآن با صوت حزین خوانده شود و…
از همه این امور مهم تر آن که فرد هرچه طهارت و پاکی نفس و دوری از گناهان را بیشتر رعایت کند زمینه ای فراهم کرده که هم قرآن را بهتر می فهمد و هم اثر بیشتری بر او می گذارد چنانکه در خود قرآن کریم آمده است: که این [پیام قطعاً قرآنی است ارجمند، در کتابی نهفته، که جز پاک شدگان بر آن دست ندارند.
واقعه (56) آیه 77ـ79

4. چرا قرآن خصوصاً زمانی که با آهنگ حزین خوانده شود مات را بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد؟
در روایات متعددی آمده است که قرآن با حزن نازل شده است و شما هم آن را با حزن بخوانید گویا صوت حزین یک نوع ارتباط، سنخیت و سازگاری بین قاری قرآن و خود قرآن ایجاد می کند و فرد را تحت تأثیر خود قرار می دهد. علاوه بر آن، حزن ظاهر مقدمه خشیت و نرمی دل و باطن انسان می شود و همین امر زمینه تأثیرگذاری سخن خداوند را فراهم می سازد. چنان که امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود: حزن و شکستگی دل ها گناهان را از بین می برد. البته حزنی که در این جا نام بردیم، حزن ممدوح و پسندیده است که آغاز حرکت است و امید به آینده را در دل روشن می کند،خلاف حزن بر امور دنیوی که به تعبیر امام علی (ع) نشانه خشم و نارضایتی از قضای الهی است و باعث رکود، تنبلی، سردی و ناامیدی می شود.