نمایش نسخه قابل چاپ
نامه دردمندانه قرائتی؛ ناله "هدهد" نزد سلیمان‌ها
خبرگزاری تسنیم: این آرزو آغازی است که می‌توان از ماه رجب و شعبان و رمضان کمک گرفت زیرا ماشین‌هایی که هوا گرفته در سرازیری‌ها روشن می‌شود و سرازیری عبادات و قرآن ماه رمضان است.
، در آستانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن از سوی مفسر قرآن و رئیس ستاد اقامه نماز حجت الاسلام و المسلمین قرائتی، نامه سوزمندانه و در خور تأملی به فرهنگیان قرآنی جامعه به‌ویژه مبلغین و دلسوزان قرآن نوشته‌اند.
متن نامه به‌شرح است:
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
ناله...... آیا می‌دانید...
خدمت سروران گرامیسلام علیکمطبق معمول هر سال همین که به ماه رمضان نزدیک می‌شویم دقایقی از وقت شما را راجع به مهمترین مسئله می‌گیرم و از اینکه کار قرآن به جایی رسیده که باید مثل من این حرفها را بزند (که از دهانم بزرگ‌تر است) شرمنده‌ام.
1. آیا می‌دانید که در همه مساجد در شب قدر دعای شریف جوشن کبیر و عزاداری و مراسم قرآن سر گرفتن بحمدالله برگزار می‌شود اما چرا در شب قدر که شب نزول قرآن است تفسیر رنگی ندارد؟
2. آیا می‌دانید سرگرم شدن به چاپ و صوت و تجوید و ظاهر قرآن بیش از توجه به محتوای قرآن است؟
3. آیا می‌دانید به ما دستور داده‌اند که هرگاه فتنه‌های زیاد مانند پاره‌هایی از شب تار به شما روی آورد به قرآن پناه ببرید؟ (فَإِذَا الْتَبَسَتْ
عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّع)
4. آیا می‌دانید بعضی به‌اسم این که دین از سیاست جداست به صدها آیه سیاسی بی‌توجهی می‌کنند؟
5. آیا می‌دانید آن مقدار که در متون آموزش و پرورش و دانشگاه کلمات عربی را تزریق می‌کنند کارساز نیست و فارغ التحصیلان ما نمی‌توانند اکثراً یک صفحه قرآن را بی‌غلط بخوانند؟
6. آیا می‌دانید بعضی به‌خیال اینکه قرآن از فهم بشر بالاتر است و فهم آن مخصوص اهل‌بیت است از تدبر در آن می‌ترسند، با اینکه خداوند دستور به تدبر داده است و در حدیث می‌خوانیم: من زعم ان کتاب الله مبهم فقد هلک و اهلک، راستی اگر قرآن را نمی‌توان فهمید پس چگونه به ما دستور داده‌اند روایات را بر قرآن عرضه کنیم و اگر ضد آن بود آن روایات را به دیوار بزنیم؟
7. آیا می‌دانید مهجوریت قرآن غافلانه نیست زیرا در قرآن می‌خوانیم در روز قیامت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله می‌فرماید: پروردگارا، قوم من قرآن را مهجور گرفتند، و نمی‌فرماید قرآن نزد قوم من مهجور بود و مهجور گرفتن با توجه و عمد است، وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً؟
8. آیا می‌دانید آیه وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً چه معنایی دارد:
الف: در پرخطرترین دادگاه یعنی روز قیامت
ب: نزد عالی‌ترین قاضی یعنی خداوند
ج: از محبوب‌ترین و بالاترین مقام هستی یعنی پیامبر صلّی اللّه علیه و آله
د: شکایت توسط کسی است که مظهر رحمة للعالمین است
ه: شکایت پدر از فرزند است " اَنَا وَ عَلیٌ اَبَوا هذِهِ الاُمَّة"و: شکایت حتمی است چون با فعل ماضی آمده است (وَ قالَ الرَّسُولُ)
ز: شکایت با استمداد از کلمه "یا ربّ" استح: شکایت از کسی است که امید شفاعت از او داریم، وَیلٌ لِمَن کانَ شُفَعاءُهُ خُصَماءه؟
9. آیا می‌دانید بعضی‌ها نمی توانند قرآن بخوانند؟بعضی به‌غلط می‌خوانند.بعضی که می‌توانند درست بخوانند نمی‌خوانند.و بعضی که می‌خوانند تدبر نمی‌کنند.و بعضی به آن عمل نمی‌کنند.و بعضی قرآن را محور کار خود نمی‌دانند و در درسها و سخنرانی‌ها و نوشته به قرآن اولویت نمی‌دهند.و بعضی قرآن را تنها برای مهریه عروس، بالای سر مسافر، سوگند یاد کردن، کتاب استخاره و امثال آن می‌خواهند؟
10. آیا می‌دانید مثال ما مثال بیماری است که به‌جای مصرف دارو مشغول چیدن و تنظیم انواع قرص‌هاست؟
11. آیا می‌دانید مثال ما مثال مهمانی است که به‌جای گوش دادن به سخنان صاحبخانه به نقش و نگار در و پنجره توجه می‌کند؟
12. آیا می‌دانید گروهی به‌جای تدبر در قرآن و پیام و الهام گرفتن از آن و عمل به آن به‌سراغ حواشی آن می‌روند و بیشتر عمر خود را صرف مباحث علوم قرآن مانند محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، تأویل، شأن نزول، تاریخ کتابت، تاریخ ترجمه، تاریخ تفسیر، طبقات مفسرین، تفاوت کتب تفسیری و امثال این بحثها می‌کنند؟ (البته بعضی از این بحثها نظیر بحث اعجاز و بحث سلامت از تحریف ضروری است اما صرف بیشتر عمر به این علوم مانند کسی است که به‌جای شنا در استخر، دور استخر می‌دود؟)
13. آیا می‌دانید بعضی به‌جای بیان روح قرآن آن‌قدر به نقل اقوال می‌پردازند که خود قرآن در آن اقوال گم می‌شود و بعضی آن‌قدر احتمالات متعددی را مطرح می‌کنند که حتی محکمات قرآن، متشابه می‌شود؟
14. بعضی وارد گود عرفان، بعضی وارد تحقیق مفصل روی لغات، بعضی در مقام نقل شأن نزول‌های متعدد و بعضی قرآن را بدون توجه به روایات معتبر رسیده از اهل‌بیت علیهم السّلام تفسیر می‌کنند؟ در حالی که خود قرآن به ما می‌فرماید: وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا یعنی سخنان پیامبر را که خود مستقیماً فرموده و یا به اهل‌بیت ارجاع داده باید بگیریم و در روایات متواتر می‌خوانیم بین قرآن و اهل‌بیت هرگز جدایی نیست و اگر به هر دو تکیه کنید هرگز گمراه نمی‌شوید؟
15. آیا می‌دانید در بسیاری از سخنرانی‌ها سهم تاریخ، تحلیل سیاسی، شعر و خواب و خطابه و روضه و امثال آن داده می‌شود ولی سهم قرآن داده نمی‌شود با اینکه خداوند به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله می‌فرماید: سخنرانی تو باید درباره بیان قرآن باشد لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِم؟
16. آیا می‌دانید هزاران پایان‌نامه در علوم قرآن نوشته می‌شود ولی این پایان‌نامه‌ها در دانشگاه‌ها بایگانی و جامعه از آن خیری نمی‌بیند؟
17. آیا می‌دانید در دانشگاه‌های قرآن و حدیث سرفصل‌های علوم قرآن کاربردی نیست و نیازسنجی نشده است؟18. آیا می‌دانید تلاوت زیبا در مواردی به هنرنمایی تبدیل شده است؟
19. آیا می‌دانید در آموزش صرف و نحو از آیات قرآن و روایات کمتر استفاده می‌شود؟20. آیا می‌دانید فیلم‌های کوتاهی با مضامین قرآنی نایاب است؟
21. آیا می‌دانید تفسیر ساده برای نوجوانان نایاب است؟22. آیا می‌دانید بیان صحیح از قصه‌های قرآن برای نوجوانان نایاب است؟
23. آیا می‌دانید موقوفات برای قرآن کمیاب است؟
24. آیا می‌دانید نذر تلاوت قرآن نایاب است؟
25. آیا می‌دانید توجه به قرآن در نام شبی با قرآن مطرح می‌شود؟ آیا درست است که بگوییم شبی با اکسیژن و یا شبی با سلامتی؟
26. آیا می‌دانید در بسیاری از حوزه‌ها و نزد بسیاری از مدرسین تدبر در قرآن درس جنبی است نه اصلی؟
27. آیا می‌دانید توجه به کتاب مخلوق بیش از کتاب خالق است؟
28. آیا می‌دانید که به آیه خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ عمل نکرده‌ایم؟
29. آیا می‌دانید اگر کتاب آسمانی را به‌پا نداریم خداوند لقب پوچی به ما داده است قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ لَسْتُمْ عَلى شَیْءٍ حَتَّى تُقیمُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُم؟
30. آیا می‌دانید کلمه اقامه در قرآن در چهار جا به‌کار رفته است:أَقیمُوا الدِّینأَقیمُوا الْوَزْنَأَقیمُوا الصَّلاةَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِم؟
31. آیا می‌دانید اگر ما کتاب آسمانی را به‌پا داریم وضع اقتصادی ما بسیار خوب می‌شودوَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِم؟
32. آیا می‌دانید باید تلاوت هر آیه‌ای ایمان ما را زیاد کند وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إیماناً؟
33. آیا می‌دانید تلاوت قرآن باید دل ما را بلرزاند إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُم؟
34. آیا می‌دانید گروهی از جن همین که برای اولین بار صدای قرآن را شنیدند ایمان آوردند (یَهْدی إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ) و دیگران را به پیروی از آن دعوت کردند (یا قَوْمَنا أَجیبُوا داعِیَ اللَّهِ) ولی ما این‌همه قرآن شنیدیم، نه دلی تکان و نه ایمانی زیاد و نه اشکی جاری و نه رشدی اضافه و نه تبلیغی صورت گرفت؟
35. آیا می‌دانید قرآن ذکر است إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْر و اعراض از آن زندگی نکبتی را به‌بار می‌آورد (وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکا)
36. آیا می‌دانید در قیامت بعضی شفاعت‌ها برای بعضی مفید نیست فَماتَنْفَعُهُمْ شَفاعَةُ الشَّافِعینَ ولی شفاعت قرآن حتماً کارساز است شافع مشفع؟
37. آیا می‌دانید قرآن کشتی بی‌سوراخ است إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون ولی در نقل تاریخ، احتمال دروغ است و در روایات نیز روایات جعلی زیاد است؟
38. آیا می‌دانید قرآن مثل دریا است که هرکسی از آن بهره‌ای دارد، بعضی با نگاه، بعضی با شنا، بعضی با قایق‌رانی، و بعضی با غواصی. قرآن نیز این گونه است که: کِتَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أَرْبَعَةِ أَشْیَاءَ عَلَى الْعِبَارَةِ وَ الْإِشَارَةِ وَ اللَّطَائِفِ وَ الْحَقَائِقِ فَالْعِبَارَةُ لِلْعَوَامِّ وَ الْإِشَارَةُ لِلْخَوَاصِّ وَ اللَّطَائِفُ لِلْأَوْلِیَاءِ وَ الْحَقَائِقُ لِلْأَنْبِیَاءِ؟
39. آیا می‌دانید عجایب قرآن قابل شمارش نیست، امیرالمؤمنین فرمود: لَاتُحْصَى عَجَائِبُه؟
40. آیا می‌دانید عجایب قرآن کهنه‌شدنی نیست لَاتَفْنَى عَجَائِبُهُ؟
41. آیا می‌دانید بزرگانی مانند ملاصدرا و فیض کاشانی و امام خمینی و بسیاری دیگر اقرار کرده‌اند که چرا بیشتر عمر خود را صرف قرآن نکرده‌اند؟42. آیا می‌دانید علمای ربانی، علمای قرآنی هستند کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ؟
43. آیا می‌دانید قرآن نور است و کسی که خودش نور ندارد نمی‌تواند مردم را از ظلمات به نور دعوت کند؟
44. آیا می‌دانید که عظمت ماه مبارک رمضان به روزه نیست بلکه به نزول قرآن است: شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآن و نفرمود: شَهرُ رَمَضان اَلَّذی کُتِبَ فِیهِ الصِّیام؟
45. آیا می‌دانید در نمایشگاه کتاب توجه مردم به کتب تفسیری زیاد شده است؟
46. آیا می‌دانید عزیزانی که مسیر سخنرانی‌های خود را به‌سمت قرآن سوق داده‌اند مخاطبین کمّی و کیفی بیشتری دارند؟
47. آیا می‌دانید اینکه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود: هرگز نباید بین قرآن و اهل‌بیت جدایی باشد، بنابراین سزاوار است کنار هر جلسه عزاداری یک جلسه قرآن هم باشد؟
48. آیا می‌دانید که امام رضا فرمود: نماز بر مردم واجب شد تا قرآن از مهجوریت بیرون آید عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ أُمِرَ النَّاسُ بِالْقِرَاءَةِ فِی الصَّلَاةِ لِئَلَّا یَکُونَ الْقُرْآنُ مَهْجُوراً مُضَیَّعاً؟
سروران گرامی، باید به‌پا خیزیم و اگر غفلت یا تقصیر و قصوری بوده از خداوند عذرخواهی کنیم و از امروز قرآن را جدی بگیریم خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ.نکاتی به نظر می‌رسد که بیان می‌کنم عزم و تصمیم با شما. ولی بدانیم اگر عزم نداشته باشیم مثل پدر خود حضرت آدم قابل توبیخیم که قرآن می‌فرماید: وَلَمْ‌نَجِدْ لَهُ عَزْماً.همه به‌پا خیزیم و برای خدا و شادی دل پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و چشیدن مزه قرآن و چشاندن آن مزه به دیگران یک نهضتی ایجاد کنیم مثلاً:
1. کسانی که توان تدریس تفسیر دارند تفسیر را وارد حوزه درسی خود نمایند. یعنی برنامه ریزی حوزه جوری باشد که هر طلبه حداقل در هر سال با یک جزء تفسیر آشنا شود.
2. اهل منبر نیمی از سخنرانی خود را به بیان آیات قرآن اختصاص دهند.
3. در همه روزنامه‌ها و مجلات ستونی برای فهم گوشه‌ای از آیات قرآن اختصاص یابد.
4. صدا و سیما از قصه‌ها و آیات کوتاه با هنر و نمایش و یا از مثال‌های قرآن با امکانات هنری خود بهره گیرد.
5. آموزش و پرورش و دانشگاه تفسیر آیاتی را که هرروز با آن سر و کار داریم در متون کتاب درسی تزریق کنند.
6. موضوعاتی که برای همه مردم مورد نیاز است از قرآن استخراج شود.
7. اگر از تاریخ می‌گوییم حوادث تاریخی قرآن را در اولویت قرار دهیم.
8. اگر از اخلاق می‌گوییم آیات اخلاقی قرآن را مطرح کنیم.
9. اگر مثالی می‌زنیم یا تشبیه به کار می‌بریم قرآن را فراموش نکنیم.
10. اگر فضایل امیرالمؤمنین علیه السّلام را می‌گوییم آیاتی که در شأن آن بزرگوار است در اولویت قرار دهیم.
11. اگر از حضرت مهدی علیه السّلام و حکومت ایشان سخن می‌گوییم از منابعی که قرآن و مهدویت را بررسی کرده‌اند استفاده نماییم.12. در عزل و نصب‌ها، قهر و صلح‌ها، ارتباط و ترک روابط، انتخاب همسر، آیین همسرداری، انتخاب شغل، عبادات و سیاست، خطوط کلی اقتصاد، حقوق، مدیریت و هر رشته دیگر اول به‌سراغ قرآن برویم بعد نهج البلاغه و روایات معتبر، بعد سیره اهل‌بیت علیهم السّلام و در پایان از تجربه‌های تاریخی بزرگان استفاده کنیم. این آرزو آغازی است که می‌توان از ماه رجب و شعبان و رمضان کمک گرفت زیرا ماشین‌هایی که هوا گرفته در سرازیری‌ها روشن می‌شود و سرازیری عبادات و قرآن ماه رمضان است.
در پایان، این ناله هدهدی بود نزد سلیمان‌ها که اگر سلیمان‌ها توجه فرمایند بلقیس‌های دنیا به اسلام رو خواهند آورد ولی اگر بگویند این هدهد پرنده کوچکی است و حرف او الزام‌آور نیست حرکتی صورت نخواهد گرفت.وَ الاَمرُ اِلَیکُموَ السَّلام
پانویس
1. کافی، ج2، ص 599.
2. محاسن، ج 1، ص 421 .
3. فرقان، 30.
4. حشر،7.
5. مریم، 12.
6. مائده، 68.
7. شوری، 13.
8. رحمن، 9.
9. بقره،43.
10. مائده،66.
11. مائده،66.
12. انفال،2.
13. انفال،2.
14. جن، 2.
15. احقاف، 31.
16. حجر، 9.
17 طه، 124.
18 مدثر، 48.
19. حجر، 9.
20. عوالی الئالی ج 4 ص 105.
21. کافی، ج 2، ص 599.
22. بحارالانوار، ج 2، ص 284.
23. آل عمران، 79.
24. بقره، 185.
25. من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 310.
26. مریم، 12.
27. طه، 115