زباله ها مهمانان ناخوانده دامنه كوه ها

به مناسبت روز جهاني كوه هاي پاك ،‌
زباله ها مهمانان ناخوانده دامنه كوه ها

تهران - چهارم مهر ماه مصادف با 26 سپتامبر روز جهاني كوه هاي پاك است اين درحالي است كه اين روزها كم و بيش در گوشه و كنار طبيعت زيباي كوه هاي كشورمان شاهد زباله هاي پلاستيكي و تجديد ناپذيرهستيم .

http://img.irna.ir/1390/13900704/305...46-1699350.jpg

موضوع رهاسازي زباله در طبيعت و ماندگاري و مضرات آن بر اكوسيستم طبيعي سال ها است كه از سوي كارشناسان و مسوولان گفته مي شود اما گويا تاثيري بر نحوه استفاده مردم از كوهها و طبيعت نداشته و امروز دامنه كوه ها با حجم عظيم زباله ها روبرو است .

كارشناسان مي گويند اگر زباله اي در منطقه شهري به جاي سطل زباله به زمين ريخته شود براي جمع آوري آن شهرداري بايد حدود 70 برابر هزينه كند تا اين زباله جمع آوري شود و دوباره به سطل زباله بازگردانده شود ولي آيا اين امر در مورد زباله هاي رها شده در مناطق طبيعي و كوهستان نيز صادق است ؟

آنچه مسلم است با توجه به اين كه در مناطق طبيعي و كوهستاني شهرداري وجود ندارد كه هزينه كند و زباله هاي ريخته شده را جمع آوري كند، پس جمع آوري زباله هاي رها شده در اين مناطق به هزينه هاي زياد تري احتياج دارد و در صورتي كه كسي اين زباله را جمع آوري نكند شايد سالهاي سال و حتي به اندازه عمر اين زباله ها ؛ آنان ميهمان طبيعت باشند.

' رامش ديانت ' شهردار ناحيه كوهستان منطقه يك دراين مورد گفت : در آخر هر هفته به طور متوسط حدود 50 هزار نفر از مناطق كوهستاني شمال تهران بازديد مي كنند البته اين آمار متغير است و برخي از مواقع اين آمار تا 100 هزار نفر نيز رسيده است .

وي گفت : چهار دره رود ' دركه ' ، ' دربند ' ، ' كلكچال ' و ' دارآباد ' اصلي ترين دره رود هاي منطقه شمالي تهران هستند كه بيشترين گردشگر را در خود جاي مي دهند.
به گفته ديانت در آخر هفته از يك دره رود حدود 8 تن زباله جمع آوري مي شود كه با احتساب دره رودهاي ديگر ، به طور متوسط 32 تن زباله جمع مي شود .

وي افزود : در آناليزي كه از زباله ها صورت گرفته مشخص شد كه 30 درصد زباله ها مربوط به رستوران ها و 70 درصد بقيه توسط مردم و گردشگران در طبيعت رها مي شود. البته رستوران ها بايد زباله هاي خود را جمع آوري كنند.

ديانت خاطرنشان كرد : كارگرها هر هفته از شنبه تا چهارشنبه در هنگام روشن شدن هوا شروع به جمع آوري زباله از مناطق كوهستاني مي كنند ، وقتي در اين فاصله به كوه مي رويم شاهد طبيعت پاكي هستيم اما وقتي ساعات آخر روز پنج شنبه به كوه برويم انگار نه انگار كه زباله هاي اين منطقه جمع آوري شده است .
به گفته ديانت جمع آوري زباله از كوهستان كار مشكلي است زيرا اين كار توسط دست انجام مي شود و زباله ها به وسيله قاطر از كوه پايين آورده مي شود.

شهردار ناحيه كوهستان منطقه يك اظهارداشت: چهار ايستگاه ' دوستداران كوهستان ' در چهار دره رود اصلي فعال است كه به توزيع بروشور با موضوع آموزش گردشگران در پاك نگه داشتن طبيعت اقدام مي كند اما از آن جا كه جمعيتي كه وارد كوهستان مي شوند ، شناور و متغير هستند اين روش آن طور كه بايد جواب نداده است.
وي معتقد است آموزش گردشگران براي داشتن طبيعت پاك بايد به سطح شهر تسري داده شود تا تمام مردم از تمام قشرها با انباشت و ماندگاري مضرات زباله در طبيعت آشنا شوند.

*** مزاياي كوه هاي ايران
از زمانهاي گذشته تاكنون مناطق كوهستاني به علت داشتن رودخانه هاي پر آب ، آب و هواي دلپذير در فصل گرما و سرسبزي درختان در مسيرهاي كوهستاني طرفداران زيادي داشته اند و از آن زمان تاكنون هميشه اين مناطق براي شهرنشينان ييلاق بوده و در ايام تعطيل شهروندان را به سمت خود جذب كرده است .

با توجه به اينكه خداوند نعمت هاي فراواني در كوهستان قرار داده است و زندگي بشر امروزي بسيار به اين نعمت ها محتاج است . اين در حالي است كه بيش از50 درصد از سرزمين كشور ايران كوهستاني است و وجود دو رشته كوه معروف ' البرز' و ' زاگرس '‌كه بخش وسيعي از كشورمان را فرا گرفته است وهمچنين پراكنده بودن قله هاي مرتفعي همچون دماوند ، علم كوه ، سبلان ، سهند ، دنا و تفتان در اكثر نقاط كشور از ديگر نشانه هاي كوهستاني بودن مناطق كشورمان است.
امروزه افزايش زندگي شهرنشيني بيشتر افراد جامعه شهري را به جاي آن كه توليد كننده باشند به مصرف كننده تبديل كرده است بنابراين نگرش بيشتر افراد جامعه به مناطق كوهستاني تغيير كرده است و در حال حاضر ديد بيشترافراد جامعه به كوهستان جنبه اقتصادي دارد.

درحال حاضر كوهها داراي معادن غني ، سرچشمه 90 درصد آب شرب شهرها ، مكان هايي براي رونق صنعت گردشگري و توليد صنايع دستي ، محلي براي فعاليت هاي ورزشي مانند كوهنوردي و اسكي ، داراي خاك هاي حاصلخيز براي فعاليت هاي كشاورزي و توليد داروهاي گياهي ، محل تهيه لبنيات و مواد پروتئيني ، جايگاهي خلوت براي آسايش و آرامش افراد بيمار و مناطق ييلاقي هستند.

*** مشكلات كوه ها
وجود نعمت هاي خدادادي فراوان در كوهستان و استفاده و برداشت بيش ازحد اين نعمت ها عاملي شده است كه در قرن اخير كوهها مشكلات و معضلات زيادي دارند ، زيرا محيط كوهستان يك اكوسيستم زنده است و اگربه طريقي به اين اكوسيستم صدمه وارد شود براي رفع اين صدمه و ضربه بايد هزينه هاي زيادي پرداخت شود كه بعضي از اين صدمات نيز جبران ناپذير خواهد بود.

جاده كشي تا ارتفاعات بالاي كوه ، برداشت بي رويه از معادن در دل كوهها ، ساخت ويلاها و خانه در مسير رودخانه ها و رود دره ها ، رها كردن و انباشت زباله شهري ، آلودگي آب هاي روان در مناطق كوهستاني ، سد هايي كه بدون ارزيابي زيست محيطي در مناطق كوهستاني ساخته شده اند ، صعودهاي پرتعداد و بازگشايي مسيرهاي انحرافي و اضافي در مسيرهاي كوهنوردي براي صعود به قله ها ، چراي بي رويه دام ، قطع درختان و نابودي جنگل هاي كوهستاني و شكار بي رويه حيات وحش و موارد ديگر برخي از اين صدمات و خسارت وارد شده به كوهها است .

*** قانون و كوه
يكي از مشكلاتي موجود در زمينه كوهستان ها ، كمبود قوانين و يا نبود قوانين براي استفاده كننده از كوهستان است .
در حال حاضر وزارت صنايع ، معادن و تجارت براي برداشت مواد معدني در كوهستان ، وزارت نيرو براي برداشت آب و انتقال خطوط نيرو ، وزارت كشاورزي براي استفاده از منابع طبيعي در كوهستان ، وزارت راه براي جاده كشي ، وزرات مسكن و شهرسازي براي ساخت ويلا و خانه ، فدراسيون كوهنوردي براي برنامه هاي صعود كوهنوردي ، فدراسيون اسكي براي ورزش اسكي ، سازمان گردشگري براي اجراي طرح هاي توريستي و وزارتخانه ها و سازمان هاي ديگر حتي بخش خصوصي نيز به طريقي از مزاياي كوهستان استفاده زيادي مي برند ولي هنگامي كه براي كوهستان مشكلي به وجود مي آيد همه وزارتخانه ها و سازمان هاي بهره بردار نسبت به رفع اين مشكلات بي اهميت هستند و هيچ تلاشي نمي كنند .

اين در حالي است مدت عمر زباله هاي پلاستيكي ، شيشه اي و قوطي هاي كنسرو در طبيعت 20 تا 300 سال است يعني اين زباله ها حتي سه قرن بعد از حيات انسان هاي امروزي در طبيعت باقي مي مانند . اي كاش در هنگام رها سازي زباله در طبيعت به سلامت كودكان خود و آيندگان جامعه فكر كنيم.
-پایان-