موضوع: عملی که عاقبت به خیری به همراه دارد

بدون ایمان انسان به سعادت نمی‌رسد
حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) در خطبه فدکیه، بیست عنوان از مهم‌ترین آموزه‌های قرآن را بیان می‌فرمایند که با ایمان (جعل الله الإیمان تطهیرا لکم من الشرک) شروع و با حرمتِ شرک (و حرم الشرک إخلاصا له بالربوبیة) ختم می‌شود. آغاز و انجام این فهرست خود نشانه مطلب بسیار مهمی است و آن این‌که روح اسلام در واقع پرستش خدای یگانه و اجتناب از هر گونه شرک است و عناوین دیگری که بین این دو عنوان ذکر شده در واقع اسباب و ابزارهایی برای تحقق این هدف‌اند. از این‌جا باید نتیجه گرفت که بدون ایمان انسان به سعادت نمی‌رسد.



جایگاه اصلی ایمان قلب است
«خداوند ایمان را براى تطهیر قلوب شما از آلودگى شرك قرار داده است.» مطلب خیلی ساده ای به نظر می‌رسد و هر مسلمانی که قرآن را قبول دارد؛ می‌داند که هدف اسلام نابودی شرک از روی زمین و جایگزینی جامعه ایمانی به جای آن است؛ اما تکیه کردن روی این معنا و تذکر آن، به این جهت است که شنونده متوجه شود صرفاً صحبت از امری سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیست؛ بلکه اساس دعوت انبیاء چیزی است که با قلب انسان سروکار دارد.


با این‌که معمولاً اسلام در مقابل شرک مطرح می‌شود و ایمان در مقابل کفر، اما حضرت نمی‌فرماید: «جعل الاسلام تطهیرا لکم من الشرک»؛ بلکه بر روی ایمان تکیه می‌فرمایند. خود قرآن هم بین ایمان و اسلام فرق می‌گذارد و ایمان را به عنوان عامل سعادت معرفی می‌کند و می‌فرماید: «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُۆْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِكُمْ»(5): عربهاى بادیه‏نشین گفتند: ایمان آورده‏ایم؛ بگو: شما ایمان نیاورده‏اید؛ بلکه بگویید اسلام آورده‏ایم، و امّا ایمان هنوز وارد قلب شما نشده است»؛ یعنی آنچه که شما فعلاً می‌گویید مربوط به زبان است و مرحله بعد هم نوبت عمل است؛ اما ایمان فراتر از این مراحل است. ایمان باید در دل وارد شود و بعد از دل به زبان و اعضا و جوارح سرایت کند. جایگاه اصلی ایمان قلب است.