زمان امام صادق (ع) در حقيقت عصر طلايى دانش و ترويج احكام و تربيت شاگردانى بود كه هر يك مشعل نورانى علم را به گوشه و كنار بردند و در "خودشناسى" و "خداشناسى" مانند استاد بزرگ و امام بزرگوار خود در جهت هدايت مردم گام برداشتند.
در همين دوران درخشان، در برابر فلسفه يونان كلام و حكمت اسلامى رشد كرد و فلاسفه و حكماى بزرگى در اسلام پرورش يافتند.
همزمان با نهضت علمى و پيشرفت دانش به وسيله حضرت صادق (ع) در مدينه، منصور خليفه عباسى از راه كينه و حسد به فكر ايجاد مكتب ديگرى افتاد كه هم بتواند در برابر مكتب جعفرى استقلال علمى داشته باشد و هم مردم را سرگرم كند و از خوشهچينى از محضر امام (ع) بازدارد.
امام صادق (ع) مسائل فقهى و علمى و كلامى را كه پراكنده بود، به صورت منظم درآورد و در هر رشته از علوم و فنون شاگردان زيادى تربيت فرمود كه باعث گسترش معارف اسلامى در جهان شدند. دانشگسترى امام (ع) در رشتههاى مختلف فقه، فلسفه و كلام، علوم طبيعى و ... آغاز شد. فقه جعفرى همان فقه محمدى يا دستورهاى دينى است كه از سوى خدا به پيغمبر بزرگوارش از طريق قرآن و وحى رسيده است. بر خلاف ساير فرقهها كه بر مبناى عقيده و راى و نظر خود مطالبى را كم يا زياد مىكردند، فقه جعفرى توضيح و بيان همان اصول و فروعى بود كه در مكتب اسلام از آغاز مطرح بوده است. ابو حنيفه رييس فرقه حنفى درباره امام صادق (ع) گفت: «من فقيهتر از جعفر صادق كسى را نديدهام و نمىشناسم.» در رشته فلسفه و حكمت حضرت صادق (ع) هميشه با اصحاب و حتى كسانى كه از دين و اعتقاد به خدا دور بودند مناظراتى داشته است. كلمات و آثار و احاديث زيادى از حضرت صادق (ع) نقل شده است......