موضوع: اگر خدا آدم حسابمان کرد غر نزنیم

سرانجام شیطان از خدا خواست که بر بدن ایوب مسلط گردد و سبب بیمارى شدید او شود، و این چنین شد، به طورى که از شدت بیمارى و جراحت ، قادر به حرکت نبود، بى‏ آنکه کمترین خللى در عقل و درک او پیدا شود.

خلاصه، نعمتها یکى بعد از دیگرى از ایوب گرفته مى‏شد، ولى به موازات آن مقام شکر او بالا مى‏ رفت.

تا اینکه جمعى از رهبانها به دیدن او آمدند و گفتند: بگو ببینیم تو چه گناه بزرگى کرده‏ اى که این چنین مبتلا شده‏ اى؟ (و به این ترتیب شماتت این و آن آغاز شد و این امر بر ایوب سخت گران آمد)



ایوب گفت: به عزّت پروردگارم سوگند که من هیچ لقمه غذایى نخوردم مگر اینکه یتیم و ضعیفى بر سر سفره با من نشسته بود، و هیچ طاعت الهى پیش نیامد مگر اینکه سختترین برنامه آن را انتخاب نمودم .


در این هنگام بود که ایوب از عهده تمامى امتحانات در مقام شکیبایى و شکرگزارى برآمده بود، زبان به مناجات و دعا گشود و حل مشکلات خود را با تعبیرى بسیار مؤدبانه و خالى از هر گونه شکایت از خدا خواست( الأنبیاء / 83 تا 84)


وَ أَیوبَ إِذْ نادى‏ رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِی الضُّرُّ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ - فَاسْتَجَبْنا لَهُ فَکشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَ آتَیناهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَه مِنْ عِنْدِنا وَ ذِکرى‏ لِلْعابِدِینَ .

«و ایوب را (به یاد آور) هنگامى که پروردگارش را خواند (و عرضه داشت) بد حالى و مشکلات به من روى آورده و تو ارحم الراحمینى - ما دعاى او را مستجاب کردیم، و ناراحتیهایى را که داشت برطرف ساختیم، و خاندانش را به او بازگرداندیم، و همانندشان را بر آنها افزودیم، تا رحمتى از سوى ما باشد، و تذکرى براى عبادت‏ کنندگان»

- مشکلات برای آدمی است ؛ و برای رشد دادن او. لذا فرمود: « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی‏ کبَدٍ ـــ به یقین ما انسان را در رنج آفریدیم»(البلد:4). اگر بنا بود کسی زجر نبیند آن انبیاء و ائمه (علیه السلام) بودند ؛ امّا ملاحظه می فرمایید که سختترین مصائب را ایشان کشیده اند. کیست که چون زینب کبری (سلام الله علیها) خروارها مصیبت بر سرش ریخته باشد؟ امّا آن بانوی شگفتی ساز در متن آنها مصائب خردکننده ، با این که نای بلند شدن نداشت ، نماز شبش ترک نشد ؛ اگر چه آن را نشسته خواند. حضرتش چون در مجلس ابن زیاد وارد گشت چنان با صلابت و استوار بود که ابن زیاد پرسید: کیست این زن متکبّر؟ گفتند: زینب دختر علی است. گفت: آیا دیدی که چگونه خداوند عزیزانت را ذلیل نمود؟ حضرت فرمودند: « ما رأیت الّا جمیلاً ــ من جز زیبا هیچ ندیدم » ؛ یعنی من در متن مصیبتها خدای جمیل را ملاقات نمودم که با اسم الجمیل تجلّی کرده بود.

آقا سید علی قاضی استاد عرفان آیت الله بهجت مستأجر بود و صاحبخانه اثاث منزلش را ریخته بود وسط کوچه. آن بزرگوار در حالی که بشّاش بود می فرمود: « خدا خیال کرده ما هم آدمیم » ؛ یعنی خدا آدمها را سختی می دهد ؛ و گویا خدا ما را هم آدم حساب کرده که به ما سختی می دهد.

مصیبت و گرفتارى همواره گریبان مرد و زن مؤمن را مى‏گیرد و آنها در مال و یا بدن خود نقصان مشاهده مى‏کنند و یا فرزندان خود را از دست مى‏دهند و اینها براى این است که هر گاه در محضر پروردگار حاضر شدند گناهى نداشته باشند

ـ ذکر پاره ای دیگراز روایات در مورد مشکلات :

- امام صادق (علیه السلام) خطاب به سدیر صیرفی فرمودند: « إِذَا أَحَبَّ عَبْداً غَتَّهُ بِالْبَلَاءِ غَتّاً وَ إِنَّا وَ إِیاکمْ یا سَدِیرُ لَنُصْبِحُ بِهِ وَ نُمْسِی‏ ؛ چون خدا بنده‏اى را دوست بدارد او را به یکباره در بلا فرو برد. و اى سدیر! ما و شماها با بلا صبح و شب می کنیم.» (بحار الأنوار ، ج‏64 ،ص208)


- و فرمودند:« إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِبَاداً فِی الْأَرْضِ مِنْ خَالِصِ عِبَادِهِ مَا ینْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ تُحْفَه إِلَى الْأَرْضِ إِلَّا صَرَفَهَا عَنْهُمْ إِلَى غَیرِهِمْ وَ لَا بَلِیه إِلَّا صَرَفَهَا إِلَیهِم‏ ؛ خدا عزّ و جلّ را در روى زمین بنده‏هایی پاک و خالص است که از آسمان تحفه ای به زمین فرود نیاید جز که خدا آن را از آن بندگان بگرداند به دیگرى، و بلایی نیاید جز اینکه آن را به سوى ایشان بگرداند. » (بحار الأنوار ، ج‏64 ،ص 207)

- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند:« إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ خَیراً ابْتَلَاهُم‏ ــــ چون خدا بر قومی خیری خواهد آنان را در بلا افکند. » (بحار الأنوار ، ج‏64 ،ص236)

- رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله فرمودند:« لَا یزَالُ الْبَلَاءُ فِی الْمُؤْمِنِ وَ الْمُؤْمِنَه فِی جَسَدِهِ وَ مَالِهِ وَ وُلْدِهِ حَتَّى یلْقَى اللَّهَ وَ مَا عَلَیهِ مِنْ خَطِیئَه؛ مصیبت و گرفتارى همواره گریبان مرد و زن مؤمن را مى ‏گیرد و آنها در مال و یا بدن خود نقصان مشاهده مى‏ کنند و یا فرزندان خود را از دست مى ‏دهند و اینها براى این است که هر گاه در محضر پروردگار حاضر شدند گناهى نداشته باشند» (بحارالأنوار ، ج‏64 ،ص236)


- امام صادق علیه السّلام فرمودند: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى لَیتَعَاهَدُ الْمُؤْمِنَ بِالْبَلَاءِ إِمَّا بِمَرَضٍ فِی جَسَدِهِ أَوْ بِمُصِیبَه فِی أَهْلٍ أَوْ مَالٍ أَوْ مُصِیبَه مِنْ مَصَائِبِ الدُّنْیا لِیأْجُرَهُ عَلَیهَا ؛خداوند متعال مؤمن را به مصیبت و بلاء گرفتار مى ‏کند و او را به بیمارى در بدن» (بحار الأنوار ، ج‏64، ص 237)


- و فرمودند: « إِنَّ فِی الْجَنَّه لَمَنْزِلَه لَا یبْلُغُهَا الْعَبْدُ إِلَّا بِبَلَاءٍ فِی جَسَدِه‏ ؛ در بهشت مقامى هست که هیچ کس به آن جایگاه نمى‏ رسد مگر اینکه در بدن خود ناراحتى و گرفتارى داشته باشد. » (بحار الأنوار ، ج‏64، ص 237)


- رسول خدا فرمودند: «لَا تَکونُ مُؤْمِناً حَتَّى تَعُدَّ الْبَلَاءَ نِعْمَه وَ الرَّخَاءَ مِحْنَه لِأَنَّ بَلَاءَ الدُّنْیا نِعْمَه فِی الْآخِرَه وَ رَخَاءَ الدُّنْیا مِحْنَه فِی الْآخِرَه ؛ مؤمن باید بلاء را نعمت بداند، و نعمت را بلاء زیرا گرفتارى دنیا نعمت آخرت مى ‏آورد و نعمت دنیا مصائب و گرفتارى‏ ها را در آخرت مى‏ آورد » (بحار الأنوار ، ج‏64 ،ص237)