با معرفت و ایمان ضعیف نمی‌توان از خود انتظار نیتی خالص داشت. آنچه انسان را به كار وادار می‌كند انگیزه اوست و انگیزه تابع معرفت و ایمان انسان است و معرفت و ایمان، حقیقت نیت را تشكیل می‌دهند. پس برای به دست آوردن نیت خالصانه، لازم است معرفت و ایمان انسان تقویت شوند. نیت خالص عمل صالح را با خود به همراه می‌آورد، زیرا بهترین اعمال آن است كه با بهترین نیات همراه باشد؛ بنابراین، كلید همه كمالات كسب معرفت و قوی ساختن ایمان است. انسان تا حدّی می‌تواند خود كاوی كند و درباره انگیزه و نیت اعمال خود به تفكر بنشیند، كه اگر جهنم و بهشتی وجود نمی داشت، آیا حاضر می‌شد نیمه‌های شب بستر گرم را رها سازد و نماز شب بخواند یا گرسنگی روزه ماه رمضان را تحمل كند و خود را از لذایذ مادی محروم سازد تا رضای خدا را به دست آورد؟ و آیا به خاطر محبت خدا و شكر نعمات الهی از گناهان دوری می‌جست؟ معرفت بعضی از انسان‌ها به حدّی می‌رسد كه اگر جهنم نیز نمی‌بود، به شوق بهشت و نعمات فراوان آن خدا را عبادت می‌كردند؛ كسانی نیز یافت می‌شوند كه نه از ترس جهنم و نه به شوق بهشت، بلكه چون خدا سزاوار پرستش است او را پرستش و عبادت می‌كنند، تا به او نزدیك تر شوند، محبت او را به دست آورند و نعمات او را شكر گویند. باید برای به دست آوردن نیت والا تلاش بی وقفه ای را آغاز كرد؛ با عمل صالح و تفكر در راز هستی و در این حقیقت كه همه هستی از خداست و دوست داشتنی‌تر از او كسی نیست و تنها اوست كه سزاوار پرستش است و با استمداد از خدا بر ایمان و یقین خود افزود و به نیت خالص دست یافت.