چگونه خودسازی کنم؟

منبع: www.hawzah.net - بر گرفته از مجله پرسمان.
من جوانی 24 ساله هستم که سال ها سعی نمودم به خودسازی بپردازم؛ اما همواره درجا زده ام و شاید راه را اشتباه می روم، اگر کمی بالا رفتم، غرور کاذب موجب زمین خوردن شدیدم شد و گاهی هم بی همتی در ادامه راه، مرا متوقف کرد و پس از مدتی احساس می کنم باید دوباره شروع کنم. حال به چند سؤال من پاسخ دهید: 1. خودسازی را تعریف کنید. 2. راه ها و مراحل آن برای جوانی مثل من که از خودش ناامید است، چیست؟ 3. چگونه باید بین خودسازی و زندگی روزمره، نوعی تعامل برقرار کرد؟ 4. چه کنیم که به قول شما وقتی به گذشته نگاه می کنیم، جامی خالی نبینیم (دردی که من دقیقاً به آن مبتلا هستم)؟

تعریف خودسازى

خودسازى، اتخاذ روشی برنامه ریزی شده، دقیق و برگرفته از آموزه های توحیدی اسلام، برای مهاجرت از طبیعت و تعدیل هویت بشرى، در جهت احیا و پرورش هویت انسانی و الهی انسان، در عرصة حیات عقلانی و عرفانی و در راستای تحقق جامعیت مظهری انسان نسبت به خدای تعالی و تقرب به اوست.

بنا بر تعریف ارائه شده، خودسازى، تنها منحصر به ترک گناه و انجام تکالیف شرعی یا تهذیب نفس از اسارت ها و عادت ها و کسب آزادی یا مبارزه با رذایل اخلاقی و کسب فضایل یا انجام عبادت نیست و شامل برنامة جامعی برای تحقق تمامی این عرصه ها, رفع نقایص گوناگون و تکمیل نفس آدمی می شود.

برنامة عملی خودسازى

مهم‌ترین اموری که در خودسازى و پی‌ریزی ساختمان وجودی انسان مؤمن و سالم دخالت دارند، عبارتند از: آگاهی و شناخت، ایمان به خدا، دین و رستاخیز، تقویت ارتباط معنوی با خداوند و تقید به وظایف واجب عبادی و اجتماعى.

هدف زندگى، چیزی جز خداشناسی و خداپرستی و رسیدن به قرب خداوند نیست. قرآن کریم می فرماید: مردم هیچ ماموریتی ندارند؛ جز این که دستورهای دین را مخلصانه برای خدا انجام دهند.1 مفهوم و حقیقت عبادت، بسیار فراگیر است و شامل تمام فعالیت های انسان در زندگی می شود؛ حتی خوردن و خوابیدن و ازدواج انسان، بیرون از دایرة عبادت و پرستش خداوند نیست.

به طور کلى، مراحل خودسازى عبارتند از:

1. تقویت ایمان از طریق سیر مطالعاتی و افزایش اطلاعاتی که منتهی به آگاهی و بیداری می شود. در این زمینه، شرکت در جلسات مذهبى، گوش دادن به سخنرانی ها، تلاوت مداوم قرآن کریم و مطالعة شرح زندگی بزرگان و اهل عرفان و سلوک و... بسیار مفیدند.

2. پاک‌سازی و تهذیب نفس از عادت های بد و دل‌بستگی ها و وابستگی ها و از اموری که مانع کمال و سیر و سلوک انسان به سوی خدا می‌باشند.

3. اصلاح صفات شخصیتی و پاک‌سازی دل و درون از رذایل اخلاقی و آراسته شدن به فضایل اخلاقى، از طریق راهکارهای علم اخلاق و تمرین آنها در معاشرت با مردم و رعایت اخلاق اجتماعى.

4. تفکر شخصی در سؤال های اساسی انسان که در بینش دینی مطرح می شوند؛ مانند خداشناسى، انسان‌شناسی و هستی‌شناسى، دین‌شناسی و معادشناسى.

5. انجام وظایف عبادی و تحصیل صفت تقوا و پرهیزکارى, از طریق آشنایی با واجبات دینی و گناهان و پای‌بندی به احکام دینى.

6. تقویت ارتباط عاشقانه با خداوند و معصومینعلیهم‌السلام و مومنان اهل ولایت و محبت, از طریق انجام مستحبات و زیارات.

در صورتی که این مسیر به درستی و عالمانه طی شود, به طور قطع، حالات انسان دارای ثبات خواهد شد و دگرگونی ها و تحولات، سامان یافته تر می شود و نگرانی ها رفع خواهد شد.