موضوع: • چرا بعضي از آدمها هميشه دروغ مي*گويند چه عواملي باعث مي*شود كه دروغ بگويند؟

2. احساس حقارت و ضعف شخصيّت:
يكي ديگر از عواملي كه باعث مي*شود افراد هميشه دروغ بگويند، ضعف شخصيّت و احساس حقارتي است كه در آنها وجود دارد. افرادي كه احياناً در جهات مختلف توانايي لازم را نداشته و خود را حقير مي*ببينند، تلاش مي*كنند به هر نحوي كه ممكن است توجه ديگران را به خود جلب و ناتوانايي خود را به اين طريق جبران نمايند. از اين*رو به رفتارهاي مختلفي از جمله درغگويي دست مي*زنند. اغلب دربارة خود، ديگران و حوادث و رويدادها دروغهاي باور نكردني مي*گويند. رسول گرامي اسلام ـ صلي اللّه عليه و آله و سلّم ـ در اين*باره مي*فرمايد:* «درغگو، دروغ نمي*گويد مگر به سبب حقارتي كه در خود احساس مي*كند».[2]
3. نيازهاي ارضاء نشده:
عدّه*اي از روان*شناسان معتقدند كه دروغ نشان دهندة نيازها و تمايلات ارضاء نشدة افراد است. به هر ميزان نيازهاي ارضاء نشده در افراد بيشتر باشد، احساس كمبود در آنان بيشتر است و چون ارضاي آن نيازها به صورت طبيعي و واقعي نتوانسته است براي آنها محقق، سعي مي*كنند به صورت تخيّلي و گفتن مطالب دروغ خود را قانع سازند. اين امر در خصوص افرادي كه در زندگي*شان كمتر مورد توجّه و محبّت والدين قرار گرفته*اند، بيشتر صادق است. حتي دروغگويي در دوران بزرگسالي امكان دارد به خاطر كمبود محبّت در دوران كودكي باشد.

پی نوشت:

[2] . طبري، مستدرك الوسايل، ج2، ص 100.

برخي ازراههاي درمان دروغگويي 1. اصلي*ترين راه درمان دروغگويي اين است كه فرد دروغگو نخست در آيات و اخباري كه در مذمّت دروغ وارد شده، بينديشد تا بداند كه اگر آن را ترك نكند، هلاكت گريبان*گيرش خواهد شد و به ياد بياورد كه شخص دروغگو به تدريج ارزشمندي و آبرويش از بين رفته، پيش مردم رسوا خواهد شد.
2. توجّه داشته باشد كه اگر دروغگويي را ترك نكند، فرد دروغگو بر اثر فراموشي، در بعضي موارد، گفتة خود را تكذيب نموده، خلاف آن را بيان مي*كند و در نتيجه بين مردم رسوا مي*گردد.
در پايان لازم است به اين نكته توجّه شود كه! درمان دروغگويي احتياج به گذشت زمان دارد، زيرا از بين بردن يك رفتار زشت و جايگزين كردن خُلق*نيك و شايسته، با يك بار و چندبار امكان*پذير نيست، بايد افراد را تشويق نمود تا مدّتي به اعمال نيك و شايسته بپردازند و از كار زشت مانند دروغ دست بردارند.
منابع براي مطالعة بيشتر:
1. يوسف صديق عرباني، گوش و چشم و زبان از ديدگاه اخلاق اسلامي، نشر دانشگاه گيلان، 1375.
2. سيّد محمّد شفيعي، پرورش روح در پرتو چهل حديث، ج1، دفتر تبليغات اسلامي، 1370.
3. محمّدرضا مهدويِ كني، اخلاق عملي، نشر فرهنگ اسلامي، 1374.