ترجيح اهمّ بر مهم‏

گرچه انجام هر گناهى چه كوچك و چه بزرگ جايز نيست اما گاهى امرى پيش مى‏آيد كه مصلحت آن از مفسده‏ى گناه بيشتر است كه در اين موارد به حكم عقل و شرع بايد بخاطر «اهمّ»، «مهمّ» را ترك نمود.

مثلًا سوگند دروغ از گناهان كبيره است، ولى اگر نجات جان مسلمانى از دست ستمگرى، به آن بستگى داشته باشد، چنين سوگندى نه تنها گناه نيست بلكه واجب است.

يا مثلًا دروغگويى حرام است، ولى طبق احاديث در سه مورد جايز مى‏باشد. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد:
«از هر دروغ در روزى (روز قيامت) بازخواست مى‏شود، جز در سه مورد: فردى كه در جنگ با دشمنان دين نيرنگ (دروغ) زند كه گناهى بر او نيست. و شخصى كه ميان دو نفر سازش دهد، با يكى بگونه‏اى برخورد كند و سخن بگويد كه با ديگرى به گونه‏ى ديگر ملاقات نمايد، و منظورش اصلاح بين آن دو باشد. و نيز مردى كه به همسرش (يا افراد خانواده‏اش) چيزى را وعده دهد كه قصد انجام آن را ندارد.» «1»

غيبت و ذكر عيوب مسلمين در غياب آنها از گناهان كبيره است و در آيات و روايات شديداً از آن نهى شده است.
__________________________________________________
(1). كافى، ج 2 ص 342 (باب الكذب حديث 18)