سوره قلم [68]
اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 52 آيه است.
محتواى سوره:
محتواى آيات اين سوره كاملا هماهنگ با سورههاى «مكّى» است چرا كه بيش از هر چيز بر محور مسأله نبوت پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله، و مبارزه با دشمنانى كه او را مجنون مىخواندند، و دعوت به صبر و استقامت، و انذار و تهديد مخالفان به عذاب الهى، دور مىزند.
روى هم رفته مباحث اين سوره را مىتوان در هفت بخش خلاصه كرد:
1- نخست به ذكر قسمتى از صفات ويژه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مخصوصا اخلاق برجسته او مىپردازد، و آن را با قسمتهاى مؤكدى تأكيد مىكند.
2- سپس قسمتى از صفات زشت و اخلاق نكوهيده دشمنان او را بازگو مىنمايد.
3- در بخش ديگرى داستان «اصحاب الجنّة» كه در حقيقت هشدارى است به مشركان زشت سيرت بيان شده.
4- در قسمت ديگرى مطالب گوناگونى راجع به قيامت و عذاب كفار در آن روز آمده است.
5- در بخش ديگرى انذارها و تهديدهائى نسبت به مشركان بازگو شده.
6- در بخش ديگرى به پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله دستور مىدهد كه در برابر دشمنان سرسخت، استقامت و صبر نشان دهد.
7- سر انجام در پايان سوره نيز سخن از عظمت قرآن و توطئههاى مختلف دشمنان بر ضد پيامبر به ميان آورده.
انتخاب نام «قلم» براى اين سوره به تناسب نخستين آيه آن است، بعضى نيز نام آن را سوره «ن» ذكر كردهاند، و از بعضى از روايات كه در فضيلت اين سوره آمده استفاده مىشود كه نام آن سوره «ن و القلم» است.
فضيلت تلاوت سوره:
از پيغمبر گرامى اسلام نقل شده كه فرمود: «كسى كه سوره «ن و القلم» را تلاوت كند خداوند ثواب كسانى را كه داراى حسن اخلاقند به او مىدهد».
در حديثى از امام صادق عليه السّلام مىخوانيم: «كسى كه سوره ن و القلم را در نماز واجب يا نافله بخواند خداوند او را براى هميشه از فقر در امان مىدارد، و هنگامى كه بميرد او را از فشار قبر پناه مىدهد».
اين ثوابها تناسب خاصى با محتواى سوره دارد، و نشان مىدهد كه هدف تلاوتى است كه توأم با آگاهى و به دنبال آن عمل باشد.
