ورود به بهشت بدون محاسبه!

ورود به بهشت بدون محاسبه!

http://www.2onya.net/uploads/behesht2.jpg?1311068557

در قیامت و به هنگام حساب، نامه عمل هر انسانی به دستش داده میشود، ولی همه انسانها یکسان نامه خود را دریافت نمی‌کنند، بلکه نامه مؤمنین و نیکوکاران به دست راستشان داده میشود و این از نشانه‌های آسان بودن حسابشان میباشد، و نامه کافران و ستم‌کاران از پشت سر و به دست چپشان داده خواهد شد که نشانه سخت‌گیری در حساب است.

از نظر آیات و احادیث، محاسبه اعمال امری قطعی و ضروری است. گرچه هر انسانی نامه اعمال خود را که همه چیز در آن نوشته شده در قیامت به همراه دارد، ولی چون اعمال او در طول عمر، بسیار گسترده بوده و از وضع آنها آگاهی کامل ندارد، در قیامت در محضر پروردگار جهان حضور می‌یابد تا همه آنها را بالعیان مشاهده کند.

در قرآن می‌گوید: «در آن روز مردم پراکنده از قبرها بیرون می‌آیند تا اعمالشان را به آنها نشان بدهند. هر کس به مقدار ذره‌ای کار نیک انجام داده آن را خواهد دید و هر کس به اندازه ذره‌ای کار بد انجام داده آن را مشاهده خواهد کرد.» (1)

و می‌فرماید: «روزی که هر کس کارهای نیک خود را حاضر ببیند و هم‌چنین کارهای بد خود را و آرزو کند که‌ای کاش در میان او و کردار بدش فاصله زیادی وجود داشت.» (2)

در قیامت و به هنگام حساب، نامه عمل هر انسانی به دستش داده میشود، ولی همه انسانها یکسان نامه خود را دریافت نمی‌کنند، بلکه نامه مؤمنین و نیکوکاران به دست راستشان داده میشود و این از نشانه‌های آسان بودن حسابشان می باشد، و نامه کافران و ستم‌کاران از پشت سر و به دست چپشان داده خواهد شد که نشانه سخت‌گیری در حساب است.

از آیات قرآن مجید استفاده میشود که براساس اعمال انسان پنج گونه محاسبه در صحرای با عظمت محشر وجود دارد و آن عبارت است از :

1 ـ بغیر حساب.

2 ـ سریع الحساب.

3 ـ حساب یسیر.

4 ـ حساب شدید.

5 ـ سوء حساب.

در قرآن می‌گوید: «در آن روز مردم پراکنده از قبرها بیرون می‌آیند تا اعمالشان را به آنها نشان بدهند. هر کس به مقدار ذره‌ای کار نیک انجام داده آن را خواهد دید و هر کس به اندازه ذره‌ای کار بد انجام داده آن را مشاهده خواهد کرد.»

1 ـ بغیر حساب

«قُلْ یَاعِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَیْرِ حِسَابٍ [3] :

بگو : ای بندگان مؤمنم! از پروردگارتان پروا کنید. برای کسانی که در این دنیا اعمال شایسته انجام داده اند، پاداش نیکی است و زمین خدا گسترده است [بر شماست از سرزمینی که دچار مضیقه دینی هستید به سرزمینی دیگر مهاجرت کنید] فقط شکیبایان پاداششان را کامل و بدون حساب دریافت خواهند کرد.».

تعبیر بغیر حساب بنابر تحقیقات علمی صاحب «المیزان» [4] به معنای بی حساب بودن طایفه‌ای از مردان راه حق است و به عبارت دیگر عبارت است از ورود مؤمن به محشر و بلافاصله ورودش به بهشت بدون این که پرونده او را باز کنند و ترازویی برای سنجش اعمالش قرار دهند!

اینان همان انسان‌های باکرامتی هستند که برای حفظ ایمان و دین خود و پابرجایی فرهنگ الهی در تاریخ ، در برابر انواع مصایب و رنجها و مشقّت ها صبر و استقامت و پایمردی و پایداری کردند و در این زمینه از بذل جان و مال دریغ نورزیدند تا جایی که به شرف لقا و وصال حضرت دوست نائل شدند .

اینان از کسانی بودند که در تمام لحظات حیات از حضرت دوست غفلت نداشتند ، وذکر و وِردی جز ذکر یار بر لب جان و زبان و قلبشان نبوده و هیچ عملی را جز به رضای حق انجام ندادند و قدمی جز برای جلب خشنودی معشوق بر نداشتند .

بدون حساب وارد بهشت شوید !

در حدیث مفصّلی می‌خوانیم که گروه هایی در قیامت بدون حساب به بهشت می روند:

1- کسانی که در انجام دستورات الهی و دوری از گناهان استقامت می ورزند.

2- کسانی که از کنار برخوردهای بد و نیش و نوش دیگران با بلندنظری و عفو می گذرند و اهل کینه و عقده و انتقام نیستند.

3- گروهی که علاقه ها و پول خرج کردن‌های خود را جز در راه محبّت به خدا قرار نمی دهند و در کارهای خودشان هدفی جز خدا ندارند.[5]

پی نوشت:

1- زلزال ، آیه 6 .

2- آل عمران ، آیه 30.

3ـ زمر : 10 .

4ـ المیزان : 17/258 .

5- بحار، ج7، ص171.

2 ـ سریع الحساب

«وَمِنْهُمْ مَن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ * أُولئِکَ لَهُمْ نَصِیبٌ مِمَّا کَسَبُوا وَاللّهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ [6]»؛
«و گروهی از آنان می‌گویند : پروردگارا ! به ما در دنیا نیکی و در آخرت هم نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار . * اینانند که از آنچه به دست آورده اند ، نصیب وبهره فراوانی دارند ، و خدا حسابرسی سریع است .»

دسته‌ای از مردم جز امور مادی و مسائل ظاهری هدفی ندارند ، اینان از تمام حیات به غیر از خوراک و پوشاک و مسکن و مرکب چیزی نصیبشان نیست ، ولی عده دیگر مردمی هستند که از پی معرفت و ایمان ، اندیشه و افکارشان محدود به مسائل مادی محض نیست ، بلکه شؤون دنیایی را به عنوان مقدمه رشد و تکامل معنوی می خواهند و برای آخرتشان سعادت ابدی و همیشگی و این آیه کریمه منطق عالی اسلام را در مسائل مادی و معنوی مشخّص می سازد و کسانی را که تنها در مادّیات غوطه ورند محکوم می سازد .

3 ـ حساب یسیر

گروهی خیلی ساده و آسان محاسبه می شوند. قرآن می‌فرماید:

«فَسَوفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسیراً»[7] . از روسفیدان وکسانی که نامه عملشان را به دست راستشان داده اند، حساب آسان کشیده می شود.

رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: اگر عطا و بخشش کنی به آن کسی که او بخل ورزیده و تو را محروم کرده است و رفت و آمد کنی با کسی که از تو جدا شده و عفو نمایی آن کسی را که به تو ستم روا داشته است، در قیامت خداوند بخاطر این کمالات، حساب تو را آسان می‌گیرد.[8]

در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام فرمود:

«اِنّ صِلَةَ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ»[9] صله رحم در دنیا، سبب آسانی حساب در قیامت است.

قرآن نیز به این حقیقت اشاره کرده و می‌فرماید:

«فَلانُقیمُ لَهم یَومَ القِیامَةِ وَزناً»[17] ما برای گروهی در قیامت میزانی به پا نمی‌داریم، یعنی آنان وزن و ارزشی ندارند و یا کار خیری انجام نداده اند و یا با اعمال خلاف خود کارهای پسندیده خود را نابود نموده اند.

پی نوشت:
6- بقره ، 201 ،202

7ـ بقره: 201 ـ 202 .

8- تفسیر مجمع‌البیان، ذیل آیه.

9- بحار، ج7، ص273.

4ـ حساب شدید

« وَکَأَیِّن مِن قَرْیَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَاباً شَدِیداً وَعَذَّبْنَاهَا عَذَاباً نُکْراً [10]»؛ «چه بسیار آبادیها که [ اهلش ] از فرمان پروردگارشان و فرستادگانش روی برگرداندند ، پس ما آنان را به حساب سختی محاسبه کردیم و به عذاب بسیار شدیدی عذاب نمودیم .»

منظور از حساب سخت محرومیّت بدکاران از گذشت و عفو و مرحمت و لطف حضرت اوست .

5 ـ سوء حساب

گروهی بسیار سخت حسابرسی می شوند. قرآن در وصف مردان خدا می‌فرماید:

«یَخافُونَ سُوءَ الحِسابِ»[11]آنان از حساب‌های سخت قیامت می ترسند.

آری ، وقتی یار در صحنه باعظمت قیامت روی به جانب انسان ندارد و از لطف و مرحمت و عنایتش به خاطر تمام آلودگی انسان دریغ دارد و هیچ شافع و ناصری برای نجات انسان لب باز نمی‌کند و سر و کار مجرم با دادگاه‌های سخت و ملائکه عذاب و عاملان غضب و خشم الهی است ، این را می‌گویند سوء الحساب!!

سؤال :

راستی مگر خداوند بد حساب است که آنان از بد حسابی او هراس دارند؟

پاسخ این سؤال را ما در روایات می‌یابیم، آنجا که می‌فرماید:

«انّما یُداقُّ اللّهُ العِبادَ فِیالحِسابِ یَومَ القِیامَةِ عَلی قَدرِ ما آتاهُم مِنَ العُقولِ فِی الدُّنیا» خداوند روز قیامت حساب مردم را طبق میزان عقلی که در دنیا داشته اند مورد سؤال قرار می دهد، هر کسی که در دنیا عقل ودرکش بیشتر است در قیامت هم حسابش سخت تر خواهد بود.

آری، افراد زیرک که در دنیا می توانند از زرنگی خود استفاده ها کنند باید به فکر حساب‌های سخت خود هم باشند.

امام صادق علیه السلام به یکی از یاران که در گرفتن طلب خود از مردم بسیار سختگیر بود فرمود: کسانی که در دنیا در داد وستدها با مردم سختگیر و تنگ نظر باشند، خداوند هم در قیامت با آنان به‌سختی حساب خواهد کشید.[12]

بنابراین طبق روایات متعدّد،[13] معنای بد حسابی در قیامت، همان دقّت در حساب است، نه ظلم در آن. زیرا خداوند به هیچ کس ظلم نمی‌کند. «وَ لایَظلِمُ رَبِّکَ اَحداً»[14]

ما اگر به دستور قرآن مجید و انبیای عظام و امامان گرامی علیهمالسلام لحظات خود را همراه با مراقبه و محاسبه به سر بریم ، در فردای قیامت یا جزء بیحسابان به حساب خواهیم آمد یا جزء خوشحسابان ، ورنه در ورطه محشر دچار حساب شدید و یا سوء حساب خواهیم شد .

طبق روایات متعدّد،[13] معنای بد حسابی در قیامت، همان دقّت در حساب است، نه ظلم در آن. زیرا خداوند به هیچ کس ظلم نمی‌کند. «وَ لایَظلِمُ رَبِّکَ اَحداً»[14]

پی نوشت:

10ـ طلاق : 8.

11- رعد : 20 ـ 21 .

12- بحار، ج7، ص266.

13- بحار ج7، ص 266 به بعد.

14-سوره‌کهف، آیه49

چه کسانی بدون حساب به دوزخ می‌روند ؟

گروهی بدون حساب به دوزخ می روند. اینها همان مشرکانی هستند که با دیدن و شنیدن صدها آیه و دلیل و معجزه دست از لجاجت خود برنداشتند، بنابراین در قیامت هم وضع آنان روشن است و نیازی به سؤال و جواب ندارند. لذا امام سجادعلیه السلام فرمود:

«اِنّ اهلَ الشِّرکِ لاتُنصَبُ لَهُمُ المَوازِینُ»[15] برای اهل شرک در قیامت میزان بر پا نمیشود.

در حدیث دیگری امام رضا علیه السلام از رسول خداصلی الله علیه وآله نقل می‌فرماید که : خداوند تمام بندگانش را به جز مشرکان پای میزان حساب می آورد.[16]

قرآن نیز به این حقیقت اشاره کرده و می‌فرماید:

«فَلانُقیمُ لَهم یَومَ القِیامَةِ وَزناً»[17] ما برای گروهی در قیامت میزانی به پا نمی‌داریم، یعنی آنان وزن و ارزشی ندارند و یا کار خیری انجام نداده اند و یا با اعمال خلاف خود کارهای پسندیده خود را نابود نموده اند.

در بعضی روایات می‌خوانیم: رهبر ظالم و فاجر و دروغگو و پیرمرد زناکار و ثروتمند بخیل و عالم حسود، بدون حساب به دوزخ می روند.[18]

پی نوشت :

15- بحار، ج7، ص259.

16- بحار، ج7، ص260.

17- سوره‌کهف، آیه105.

18- میزان الحکمه، «حساب».