فصل دوّم: زمينههاى گناه
زمينههاى گناه در وجود انسان
الف- غريزه
در انسان غرايزى وجود دارد كه گاهى دچار افراط يا تفريط مىشود، پس بايد راههاى تعديل آنها را شناخت.
امام على عليه السلام در گفتارى مىفرمايد:
«خداوند فرشتگان را به عقل اختصاص داد (وآنها تكويناً محكوم به اطاعت عقل هستند) و حيوانات را به شهوت و غضب، اختصاص داد.
(وآنها به طور تكوينى محكوم به ارضاى غرائز حيوانى هستند) اما انسان را با اعطاء همه (عقل و خشم و شهوت) شرافت بخشيد. پس هرگاه پيروى از عقل كند، مقامش برتر از فرشتگان خواهد شد، زيرا با بودن خشم و شهوت، اطاعت از عقل نموده است، و اگر اطاعت از شهوت و غضب كند، از حيوانات، پستتر است، زيرا با داشتن عقل پيروى از خشم و شهوت نموده است.» «1»
قرآن در مورد كسانى كه از غرائز حيوانى پيروى مىكنند مىفرمايد:
«اولئك كالانعامِ بل هم أضلّ سَبيلًا» «2»
«آنها همچون چارپايان بلكه گمراهترند.»
__________________________________________________
(1). جامع السعاده، ج 1 ص 34
(2). اعراف/ 179، فرقان/ 4