البته این نائبان عام دارای شرایطی هستند که در کلام خود صاحب الامر(عج) آن شرایط چنین بیان شده است: ... فامّا من کان من الفقهاء صائنا لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً علی هواه، مطیعاً لامر مولاه، فللعوام أن یقلدوه و ذلک لا یکون الا بعض فقهاء الشیعة لاکّلهم ...، در این سخن نورانی، حضرت شرایطی را برای فقهاء مورد اعتماد خویش بیان فرمودند:
1. خویشتنداری (نفس خود را حفظ کند)
2. دینمداری.
3. مخالفت با هوای نفس
4. اطاعت امر الهی.
نائبانی که دارای چنین شرایطی باشند در سنگر پاسبانی از شریعت و دین الهی، هیچ گاه کوتاهی نخواهند کرد.
اما با وجود اختلافی که فقهاء در آراء و انظارشان دارند، چگونه مسئولیت صیانت و حراست دین از تحریف انجام میپذیرد؟ پاسخ این است که اولاً در کلیات مسائل دینی و اصل دین و شریعت، هیچ اختلاف نظری بین فقهاء وجود ندارد و دیگر آنکه برای استنباط احکام دین از چهار منبع کتاب، سنّت، عقل و اجماع بهره گرفته میشود و بر اساس موازین و اصولی که درکتب اصول فقه تدوین شده این استنباط صورت میگیرد و اسنتباط احکام در خارج از این منابع و موازین و معیارهای اصولی مردود و باطل است.
بنابراین فقهاء با آن چهارچوبی که معصومین(ع) برای استنباط احکام تعیین کردند، احکام دین را به دست آورده و استنباط میکنند که این شیوه نوعی حراست و حفاظت از دین و شریعت از تحریف و نقصان است و فقط در مکتب فقهی تشیع این مهم با این دقت انجام میشود که اصطلاحاً اجتهاد نامیده میشود و اختلاف فقهاء در بعضی جزئیات لطمهای به اصل دین وارد نخواهد کرد و از طرفی هم با توجه به شرایطی که امام برای نائبان عام خود بیان فرمودند، ویژگیهای یک نگهبان شایسته برای دین مشخص شده و این افراد هستند که با تلاش خود بنیان دین را در طول اعصار به یاری خود حضرت(عج) محفوظ میدارند.
منبع: فارس