سوره حجّ [22]
اين سوره در «مدينه» نازل شده و 78 آيه است.
محتواى سوره:
اين سوره به خاطر بخشى از آياتش كه پيرامون حجّ سخن مىگويد به نام «سوره حجّ» ناميده شده است.
و از آنجا كه دستور حجّ آن هم با ذكر قسمتى از جزئيات آن، و همچنين دستور جهاد، تناسب با وضع مسلمانان در مدينه دارد، آيات اين سوره از جهاتى شبيه سورههاى «مدنى» است.
از نظر محتوا مطالب اين سوره را به چند بخش مىتوان تقسيم كرد:
1- آيات فراوانى از آن در زمينه «معاد» و دلائل منطقى آن، و انذار مردم غافل از صحنههاى قيامت، و مانند آن است.
2- بخش قابل ملاحظهاى نيز از مبارزه با شرك و مشركان، سخن مىگويد.
3- در بخش ديگر مردم را به بررسى سر نوشت عبرتانگيز گذشتگان و عذابهاى دردناك الهى كه بر آنها نازل شد دعوت كرده.
4- و بخش ديگر پيرامون مسأله حج و سابقه تاريخى آن است.
5- بخشى از آن پيرامون مبارزه با دشمنان مهاجم، است.
6- و سر انجام قسمتى از آن پند و اندرزهايى است در زمينههاى مختلف زندگى و تشويق به نماز و زكات و توكل و توجه به خداوند.
فضيلت تلاوت سوره:
در حديثى از پيامبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله مىخوانيم:
«هر كس سوره حج را بخواند خداوند پاداش حج و عمره را به او مىدهد به تعداد تمام كسانى كه در گذشته و آينده حج و عمره به جا آورده يا خواهند آورد»! بدون شك اين ثواب و فضيلت عظيم تنها براى تلاوت لفظى نيست، تلاوتى است انديشهساز، و انديشهاى است عمل پرور.