RE: فال بد (تطیّر) در روایات شیعه و اهل سنّت؛
راههای رهایی از تطیّر در احادیث
توکل به خدا
1. توکّل؛ توکل به خدا، فال بد را جبران میکند. نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم میفرماید: «کفارة التطیر التوکل» 17؛ با توکل به خدا فال بد را جبران کنید!
2. بیاعتنایی؛ امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمود: «فاذا تطیر أحدکم فلیمض علی طیرته و لیذکره اللَّه» 18؛ وقتی یکی از شما فال بد زد به آن توجه نکنید و از کنارش بگذرید و درباره آن خدا را به یاد آورید.
3. دعا؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم به اصحابش فرمودند: «هنگام تطیّر بگوئید: اللهم لا طیر الا طیرک و لا خیر الا خیرک و لا اله الا غیرک»؛19 خدایا! هیچ فال بدی اثر ندارد مگر آنچه را تو بخواهی؛ و هیچ خیری نیست مگر آنچه را تو اراده فرمایی؛ و خدایی جز تو نیست.
4. صدقه دادن؛
5. فال خوب زدن؛ فال نیک زدن بیشتر مایه امیدواری، حرکت و تلاش است. و به عبارت دیگر، تفأل، تلقینی قوی است که امیدواری و اعتماد به نفس را تا مدتی در انسان نسبت به امری پدید میآورد. و آن، غیر از خوشبینی و امیدواری به خداوند هیچگونه واقعیتی ندارد. در حدیثی از پیامبر اکرم نقل است: «تفالوا بالخیر تجده»؛20 کارها را به فال نیک بگیرید تا به آن برسید. آن بزرگوار فال نیک را دوست میداشت21 و این کار، او را شگفت زده میکرد. نقل است، هنگام رویارویی مسلمانان با کفار در سرزمین حدیبیه، وقتی سهیل بن عمر به نمایندگی از کفار مکه، خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم آمد آن حضرت به نام او تفأل زد و به یارانش فرمود: «قد سهل علیکم أمرکم» 22؛ امیدوارم کار بر شما آسان شود. و نیز هنگامی که آن حضرت در نامهای، خسرو پرویز پادشاه ایران را به اسلام دعوت کرد؛ او نامه رسول خدا را پاره کرد و در جواب، مشتی خاک برای آن حضرت فرستاد؛ حضرت این عمل را به فال نیک گرفت و فرمود: به زودی مسلمانان خاک او را مالک میشوند. 23
بنابراین در فرهنگ اسلامی، فال بد حقیقت ندارد و اثری بر آن مترتب نیست. و باید از آن دوری کرد؛ اما فال خوب زدن بدین لحاظ که مایه امیدواری، حرکت و حسن ظن به آینده است کار شایستهای به شمار میآید.
گروه دین تبیان