موضوع: پسرم! فرصت را از دست مده و در جوانی خود را اصلاح کن

این وصیت امام خمینی«ره» از آیات قرآن كریم سرچشمه گرفته

پسرم! فرصت را از دست مده و در جوانی خود را اصلاح کن. پیران نیز باید بدانند که تا در این عالم هستند می توانند جبران تبهکاری ها و معصیت ها را بکنند و اگر از اینجا منتقل شوند کار از دست آنها خارج است.

این وصیت امام خمینی«ره» از آیات قرآن كریم سرچشمه گرفته آن جایی كه خداوند از زبان افراد غافلی كه زندگیشان را در مسیر غلط سپری كردند در آن هنگام كه خود را در حال بریدن از این جهان و قرار گرفتن در جهان دیگر مى ‏بینند، پرده ‏هاى غرور و غفلت از مقابل دیدگانشان كنار میرود گویى سرنوشت دردناك خویش را با چشم مى ‏بیند، عمر و سرمایه‏ هاى از دست رفته و كوتاهى ‏هایى را كه در گذشته كرده و گناهانى را كه مرتكب شده‏ اند عواقب شوم آن را مشاهده مى ‏كنند، اینجا است كه فریاد آنها بلند مى‏شود و" مى‏گویند:

پروردگار من! مرا بازگردانید! شاید در آنچه ترك كرده ام و كوتاهى نموده ام عمل صالحى انجام دهم! ولى به او مى‏ گویند: چنین نیست! این سخنى است كه او به زبان مى‏ گوید (و اگر بازگردد، كارش همچون گذشته است)! و پشت سر آنان برزخى است تا روزى كه برانگیخته شوند«2»

پی نوشت:
1: . وعده دیدار، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، نامه 8/2/1361.
2:حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ *لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَكْتُ كَلاَّ إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ«سوره مومنون آیات 99 و 100»

امام خمینی رحمت الله علیه در سخنان زیبای دیگری می فرماید:
تا فرصت از دست نرفته، تا دشمن بر همه شئون دینی و علمی شما دست نیافته، فکری کنید؛ بیدار شوید؛ به پا خیزید. در مرحله اول در مقام تهذیب و تزکیه نفس و اصلاح خود بر آیید«3». این صحبت امام خمینی همان سخن مولا امیر المومنین علیه السلام است كه می فرماید: فرصت هاى خیر را غنیمت بشمارید پس بدرستى كه آن ها می‏گذرند مانند گذشت ابرها«4»انسان موجودی دو بعدی است كه هم صلاحیت تعالی، تكامل و رسیدن به درجات ملائكه و صعود به «قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنى تا آنكه فاصله خداوند (با پیامبر) به اندازه فاصله دو كمان یا كمتر بود»«5» را دارد و هم قابلّیت تنزّل از مقام انسانیّت و رسیدن به درجه‎ای را داراست كه از درجه چهار پایان نیز فروتر رفته و به فرموده قرآن «كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ»«6»می شود. خداوند تنها راه رستگاری و رسیدن به بالاترین درجات انسانی را اصلاح نفس ذكر می كند. و می فرماید: هر كه نفس خویش را تزكیه كرد رستگار شد.«7»آیه الله نجفی قوچانی درباره اصلاح نفس می فرماید: انسان باید اوّلاً در صاف كردن باطن خود جدیّت نماید و چنانچه در اوّل طفولیّت است و باطن او هنوز چركین و نجس نشده، مواظب باشد كه نجس نشود... .«8»آیه الله العظمی بهاءالدینی(ره): ابتداء شروع به تهذیب نفس خود را اینگونه ذكر فرموده‎اند: در چهارده سالگی به طور جدّی ـ امّا معقول و منطقی ـ‌شروع به تهذیب كردم ـ‌ در كنار درس و بحث كه تمام ساعات روزانه‎ام را فرا می گرفت،‌ لحظه‎ای از خدا غافل نمی شدم.

پی نوشت:
3: جهاد اکبر، ص 60.
4: انْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ فَإِنَّهَا تَمُرُّ مَرَّ السَّحَاب«غرر الحكم روایت شماره 10810»
5: فَكانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی «سروره نجم آیه 9»
6: اعراف آیه 179
7:وَ الشَّمْسِ وَ ضُحیها ... قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّیها« سوره شمس آیه 9»
8: سیاحت شرق ـ ص 214

آیه الله العظمی بهاءالدینی(ره): ابتداء شروع به تهذیب نفس خود را اینگونه ذكر فرموده‎اند: در چهارده سالگی به طور جدّی ـ امّا معقول و منطقی ـ‌شروع به تهذیب كردم ـ‌ در كنار درس و بحث كه تمام ساعات روزانه‎ام را فرا می گرفت،‌ لحظه‎ای از خدا غافل نمی شدم.خود را در برابر او هیچ می‎دانستم. از آن روز، تحت تأثیر تشویق، تعریف و یا شهرت قرارنمی گرفتم؛ روزها به درس و روزه و شبها به مطالعه، تفكر و تهجّد اشتغال داشتم ـ ‌در خود امید عجیبی به خدا و قطع امید از غیر خدا احساس می كردم از این رو سعی فراوانی در راز و نیاز در شبها و یاد خدا در روزهاداشتم«9»این عالم بزرگوار به سخنان مولایش امیر المومنین علیه السلام توجه داشته است و به این عمل كرده است حضرت می فرمایدحتی یك لحظه مسامحه و سهل انگاری در مورد نفوس خود نكنید كه این سهل انگاری ها در مورد نفس، شما را به راه های تاریكی می كشاند«10»اصلاح نفس سركش آن قدر مهم و اساسی است كه امام سجاد علیه السلام در مناجات خود از شرّ آن به خداوند شكایت می كند: خدای من به توشكایت نفسی را می كنم كه امركننده به بدیهاست وبه خطا سبقت می گیرد و به معصیت و گناهان حریص است و در معرض خشم تو قرار می گیرد و مرا به وادی هلاكت می كشاند و مرا در نزد تو خوارترین هلاك شدگان قرار می دهد، تعلل او زیاد و آرزوی او بلند استامید است كه ما هم این گونه در اصلاح نفس خود تلاش كنیم و این فرصت هایی كه خداوند در اختیارمان قرار داده است را غنیمت بشماریم و قبل از این كه اجل به سراغمان بیاید خودمان را اصلاح كنیم.

پی نوشت:
9: حاج آقا رضا بهاءالدین (آیت بصیرت) - ص72
10: نهج البلاغه ـخطبه 85 ـ ص 260
11:«الهی الیك اشكو نفساً بالسوء أمّاره والی الخطیئهِ مبادَرَهَّ «مفاتیح الجنان ـ‌ مناجات خمس عشر،»