موضوع: گاهی تشهد در رکعت دوم را فراموش می کنم چه باید کرد؟

گاهی تشهد در رکعت دوم را فراموش می کنم چه باید کرد؟


*** پرسش

گاهی تشهد در رکعت دوم را فراموش می کنم چه باید کرد؟ با تشکر.


*** پاسخ اجمالی


«اگر [در رکعت دوم] نمازگزار تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند.[1] و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز، تشهد را قضا کند[2]، و بنا بر احتیاط واجب[3]براى تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.[4]». [5]


____________________________________

[1]. حضرات آیات گلپایگانى، خوئى، تبریزى، صافى: (و بنا بر احتیاط واجب بعد از نماز براى ایستادن بى‌جا، دو سجدۀ سهو به جا آورد..)؛ حضرات آیات زنجانى، سیستانى: (و بنا بر احتیاط مستحب بعد از نماز براى ایستادن بى‌جا، دو سجدۀ سهو به جا آورد..)؛ حضرت آیت الله بهجت: (باید بنشیند و تشهد را بخواند و بقیه نماز را مطابق معمول بخواند سپس بعد از اتمام نماز دو سجدۀ سهو براى ایستادن بى‌جا و دو سجدۀ سهو براى قرائت یا تسبیحات زیادى در صورتى که خوانده باشد نیز به جا آورد..).

[2]. حضرات آیات خوئى و تبریزى: (بنا بر احتیاط واجب تشهّد را قضا کند)؛ حضرت آیت الله سیستانى: (بنا بر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند)؛ حضرت آیت الله زنجانى: (بعد از سلام نماز، دو سجده سهو به جا آورد که با آن، تشهد فراموش شده نیز قضا مى‌گردد).

[3]. حضرت آیت الله سیستانى: (و باید ..)؛ عبارت «بنا بر احتیاط واجب» در رساله آیات عظام: اراکى، گلپایگانى، خوئى، تبریزى، فاضل و صافى نیست.

[4]. حضرت آیت الله مکارم: (اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، نمازش صحیح است و برگشتن واجب نیست، ولى احتیاط آن است که بعد از نماز تشهّد را قضا کند و دو سجدۀ سهو نیز به جا آورد).

[5]. توضیح المسائل (محشى - امام خمینى)، ج‌1، ص 597‌.