موضوع: مناجات شعبانيه

در دعاهای اسلامی، دریایی از حقایق ناب عرفانی موج می‏زند.

یکی از نغزترین، معروف‏ترین و زیباترین ادعیه، «مناجات شعبانیه‏» است که به روایت «ابن‏ خالویه‏»، این مناجات را حضرت امیر(ع) و امامان دیگر در «ماه شعبان‏» می‏خواندند. در «مفاتیح ‏الجنان‏» نیز در اعمال مشترکه ماه شعبان، به عنوان «عمل هشتم‏» آمده است.

بجاست که از عارف کامل، امام راحل، خمینی عزیز(قدس ‏سره) یاد کنیم که با یادکرد پیوسته از این دعا و مضامین بلندش، آن هم با زبان و لحنی خاص و شوق ‏انگیز، توجه امت ما را به این گنجینه عرفانی بیشتر معطوف ساخت. به این چند نمونه دقت کنید:

«مناجات شعبانیه از مناجاتهایی است که اگر یک نفر انسان دلسوخته، یک عارف دلسوخته - نه از این عارفهای لفظی - بخواهد آن را شرح کند، و شرح کند از برای دیگران، بسیار ارزشمند است و محتاج به شرح است ...» (1)

«چه بسا مسائل عرفانی که در قرآن و این مناجاتهای ائمه اطهار(ع) و همین «مناجات شعبانیه‏» مسائل عرفانی هست که اشخاص، فلاسفه، عرفا، تا حدودی ممکن است ادراک کنند، بفهمند عناوین را، لکن آن ذوق عرفانی چون حاصل نشده است، نمی‏توانند وجدان کنند.» (2)

و می‏فرماید:

«مناجات «شعبانیه‏» را خواندید؟ بخوانید آقا! مناجات شعبانیه از مناجاتهایی هست که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایی می‏رساند ... همه ائمه هم به حسب روایت می‏خواندند.» (3)

____________________________
1- صحیفه نور، ج 20، ص‏189.

2- همان، ج‏17، ص 265.

3- همان، ج‏19، ص 158.

ترجمه(قسمتي از) مناجات شعبانیه بقلم استاد حسين انصاریان

خدایا! اگر محرومم کنی پس کیست آنکه به من روزی دهد؟ و اگر خوارم سازی پس کیست که به من یاری رساند؟

خدایا! گناهانی را در دنیا بر من پوشاندی، که بر پوشاندن آنها در آخرت محتاج ترم، گناهم را در دنیا برای هیچیک از بندگان شایسته ات آشکار نکردی، پس مرا در قیامت در برابر دیدگان مردم رسوا مکن.

خدایا! عمرم را در آزمندی غفلت از تو نابود ساختم، و جوانی ام را در مستی دوری از تو پیر نمودم.

خدایا قلبی به من عنایت کن، که اشتیاقش او را به تو نزدیک کند، و زبانی که صدقش به جانب تو بالا برده شود، و نگاهی که حق بودنش او را به تو نزدیک نماید.

خدایا کسی که به تو شناخته شد، ناشناخته نیست و آن که به تو پناهنده شد خوار نیست؛ و هر که را تو به او روی آوردی برده نیست. خدایا آنکه به تو راه جوید راهش روشن است و آنکه به تو پناه جوید در پناه توست.

و من به سوی تو پناه آوردم ای خدای من، پس گمانم را از رحمتت نا امید مساز و از مهربانی ات محرومم مکن.

خدایا کمال جدایی از مخلوقات را، برای رسیدن کامل به خودت به من ارزانی کن، و دیدگان دلهایمان را به پرتو نگاه به سوی خویش روشن کن تا دیدگان دل، پرده های نور را دریده و به سر چشمه عظمت دست یابد و جانهایمان آویخته به شکوه قدست گردد.

خدایا از تو در خواست می کنم و به پیشگاهت زاری نموده و رغبت می ورزم، و از تو می خواهم به محمد و خاندان محمد درود فرستی، و مرا از کسانی قرار دهی که ذکرت را همواره بر زبان دارند، و پیمانت را نمی شکنند، و از سپاست غافل نمی شوند، و فرمانت را سبک نمی شمارند،

خدایا مرا به نور عزت بسیار زیبایت برسان تا عارف به وجودت گردم، و از غیر تو رویگردان شوم، و از تو هراسات و بر حذر باشم.


_________________________

كتاب توصيه شده در اين زمينه:
"شكوه نجوا" شرحي بر مناجات شعبانيه و مناجات المريدين
اثر آيت الله محمد تقي مصباح يزدي.