موضوع: آیا بیشتر دوزخیان را زنان تشکیل می‌دهند؟

پرسش


حدیثی می‌فرماید «اکثر اهل نار النساء» و حدیث دیگری هم از امام صادق(ع) وجود دارد که می‌فرمایند: «بیشترِ اهل بهشت از مستضعفان (در دنیا)، زنان هستند. خداوند عز و جل مى‌دانست که آنها ناتوان‌اند و بر ایشان رحم آورد»!. حال چگونه این دو حدیث قابل جمع است؟

پاسخ اجمالی


با آن‌که در برخی از روایات مرسل، عباراتی وجود دارد که گویا بیشتر دوزخیان از زنان هستند، اما این موضوع به صورت کلی قابل پذیرش نیست؛ چراکه روایات دیگری نیز در نقض آنها وجود دارد، به عنوان نمونه:
1. فضیل می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: مردم سخنی را می‌گویند و آن این است که بیشتر اهل دوزخ در روز قیامت زنان هستند، حضرت فرمود: از کجا چنین باشد در حالى‌که مرد در آن روز با هزار تن از زنان دنیا تزویج خواهد کرد، در قصرى که از دُرّ یک‌پارچه است.[1]
2. عمّار ساباطی نقل می‌کند: امام صادق(ع) فرمود: بیشتر جمعیّت بهشت از زنان مستضعف‌اند خداوند عزّ و جلّ چون آنان را ضعیف تر آفرید، بر آنان دلسوزتر است.‏[2]

با توجه به مقایسه روایات، به نظر می‌رسد ظاهراً روایات دسته دوم از اعتبار بیشتری برخودار باشند، ضمن آن‌که روایت اوّل نیز دقیقاً بدین معنا نیست که حتما این‌گونه باشد، بلکه معنایش این است که در حالت عادی و اگر تلاشی از سوی زنان انجام نشود، بدین نتیجه خواهد انجامید؛ به دلیل این سخن رسول خدا(ص) که خطاب به زنان فرمود: و این چنین مى‌‏اندیشم که در روز رستاخیز بیشتر اهل دوزخ شما باشید، پس از شما می‌خواهم که بخداوند عزّ و جلّ خود را نزدیک کنید و به او تقرب جویید هر قدر که در توان دارید.[3]‏

پی نوشتها :


[1] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ۳، ص ۴۶۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق. «رَوَى الْفُضَیْلُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قُلْتُ لَهُ شَیْ‏ءٌ یَقُولُهُ النَّاسُ إِنَّ أَکْثَرَ أَهْلِ النَّارِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ النِّسَاءُ قَالَ وَ أَنَّى ذَلِکَ وَ قَدْ یَتَزَوَّجُ الرَّجُلُ فِی الْآخِرَةِ أَلْفاً مِنْ نِسَاءِ الدُّنْیَا فِی قَصْرٍ مِنْ دُرَّةٍ وَاحِدَةٍ».
[2] همان. «رَوَى عَمَّارٌ السَّابَاطِیُّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ أَکْثَرُ أَهْلِ الْجَنَّةِ مِنَ الْمُسْتَضْعَفِینَ النِّسَاءُ عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ضَعْفَهُنَّ فَرَحِمَهُنَّ».
[3] همان، ص 391، «إِنِّی قَدْ رَأَیْتُ أَنَّکُنَّ أَکْثَرُ أَهْلِ النَّارِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَتَقَرَّبْنَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا اسْتَطَعْتُن».