موضوع: چهل حدیث رحمت از امام موسی کاظم (علیه السلام )

۳۰- قالَ (علیه السلام) :

لَیْسَ مِنّا مَنْ لَمْ یُحاسِبْ نَفْسَهُ فى کُلِّ یَوْم، فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً إسْتَزادَ اللهَ، وَ إنْ عَمِلَ سَیِّئاً إسْتَغْفَرَاللهَ وَ

تابَ اِلَیْهِ.([۹])

فرمود: از شیعیان و دوستان ما نیست، کسى که هر روز محاسبه نَفْس و بررسى اعمال خود را نداشته

باشد، که اگر چنانچه اعمال و نیّاتش خوب بوده، سعى کند بر آن ها بیفزاید و اگر زشت و ناپسند بوده

است، از خداوند طلب مغفرت و آمرزش کند و جبران نماید.

۳۱- قالَ (علیه السلام) :

ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن، فَیُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ، إلاّ کانَ کَشْفُ ذلِکَ الْبَلاءِ وَشیکاً، وَ ما مِنْ

بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَیُمْسِکُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ کانَ ذلِکَ الْبَلاءُ طَویلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ، وَ

التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.([۱۰])

فرمود: بلائ و گرفتارى بر مؤمنى وارد نمى شود مگر آن که خداوند جلّ و على بر او الهام مى فرستد که

به درگاه بارى تعالى دعا نماید; و آن بلا سریع بر طرف خواهد شد.

و چنانچه از دعا خود دارى نماید، آن بلا و گرفتارى طولانى گردد.

پس هر گاه فتنه و بلائى بر شما وارد شود، به درگاه خداوند مهربان دعا و زارى نمائید.

۳۲- قالَ (علیه السلام) :

ما فِى الْمیزانِ شَیْیءٌ أثْقَلُ مِنَ الصَّلاهِ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمّد.([۱۱])

فرمود: در میزان الهى نیست عمل و چیزى، سنگین تر از ذکر صلوات بر محمّد و اهل بیتش (صلوات الله علیهم اجمعین).

۳۳- قالَ (علیه السلام) :

قَلیلُ الْعَمَلِ مِنَ الْعاقِلِ مَقْبُونٌ مُضاعَفٌ وَ کَثیرُالْعَمَلِ مِنْ أهْلِ الْهَوى وَالْجَهْلِ مَرْدُودٌ.([۱۲])

فرمود: اعمال شخص عاقل مقبول است و چند برابر أجر خواهد داشت گرچه قلیل باشد، ولى شخص نادان و هوسران گرچه زیادکار و خدمت و عبادت کند پذیرفته نخواهد بود.

34-قالَ (علیه السلام) :

مَنِ استَوى‏ یوماهُ فَهُوَ مَغبُونٌ «13»

هر کسى که دو روزش مساوى باشد (و روز بعد بهتر از روز قبل نباشد) مغبون است.

۳۵- قالَ (علیه السلام) :

ثَلاثَهٌ یَجْلُونَ الْبَصَرَ: النَّظَرُ إلَى الخُضْرَهِ، وَ النَّظَرُ إلَى الْماءِالْجارى، وَ النَّظَرُ إلَى الْوَجْهِ الْحَسَنِ.([۱۴])

فرمود: سه چیز بر نورانیّت چشم مى افزاید: نگاه بر سبزه، نگاه بر آب جارى و نگاه به صورت زیبا.

۳۶- قالَ (علیه السلام) :

إنَّ الاْرْضَ لا تَخُلُو مِنْ حُجَّه، وَ أنَا وَ اللهِ ذلِکَ الْحُجَّهُ.([۱۵])

فرمود: همانا زمین در هیچ موقعیّتى خالى از حجّت خدا نیست و به خدا سوگند که من خلیفه و حجّت خداوند هستم.

۳۷- قالَ (علیه السلام) :

ألْمُؤْمِنُ مِثْلُ کَفَّتَىِ الْمیزانِ کُلَّما زیدَ فى ایمانِهِ زیدَ فى بَلائِهِ.([۱۶])

فرمود: مؤمن همانند دو کفّه ترازو است، که هر چه ایمانش افزوده شود بلاها و آزمایشاتش بیشتر مى گردد.

۳۸- قالَ (علیه السلام) :

إنَّما أمِرْتُمْ أنْ تَسْئَلُوا، وَ لَیْسَ عَلَیْنَا الْجَوابُ، إنَّما ذلِکَ إلَیْنا.([۱۷])

فرمود: شماها مأمور شده اید که از ما اهل بیت رسول الله سؤال کنید، ولیکن جواب و پاسخ آن ها بر ما واجب نیست بلکه اگر مصلحت بود پاسخ مى دهیم وگرنه ساکت مى باشیم.

۳۹- قالَ (علیه السلام) :

ما ذِئْبانِ ضارِبانِ فى غَنَم قَدْ غابَ عَنْهُ رُعاؤُها، بِأضَرَّ فى دینِ مُسْلِم مِنْ حُبِّ الرِّیاسَهِ.([۱۸])

فرمود: خطر و ضرر علاقه به ریاست براى مسلمان بیش از دو گرگ درّنده اى است، به گله گوسفندى که چوپان ندارند حمله کنند.

۴۰- قالَ (علیه السلام) :

الإیمانُ فَوْقَ الاْسْلامِ بِدَرَجَه، وَالتَّقْوى فَوْقَ الإیمانِ بِدَرَجَه، وَ الْیَقینُ فَوْقَ التَّقْوى بِدَرَجَه، وَ ما قُسِّمَ فِى

النّاسِ شَیْیءٌ أقَلُّ مِنَ الْیَقینِ.([۱۹] )

فرمود: ایمان، یک درجه از اسلام بالاتر است; تقوى نیز، یک درجه از ایمان بالاتر; یقین، یک درجه از

تقوى بالاتر و برتر مى باشد و درجه اى کمتر از مرحله یقین در بین مردم ثمره بخش نخواهد بود.


::پايان::

منابع:

[1] – کافى: ج ۱، ص ۵۰، ح ۱۱، أعیان الشیعه: ج ۲، ص ۹، نزهه النّاظر: ص ۱۲۱، ح ۱.

[۲] – اصول کافی: ج ۲، ص ۴۷۱، ح ۲. وسائل الشّیعه: ج ۷، ص ۴۴، ح ۸۶۷۴.

[۳] – کافی: ج ۸، ص ۲۷۳، ح ۴۰۹. وسائل الشّیعه: ج ۲، ص ۴۰۸، ح ۲۴۹۰. بحار: ج ۵۹، ص ۶۸، ح ۱۸.

[۴] – نزهه النّاظر و تنبیه الخاطر حلوانى: ص ۱۲۲، ح ۲.

[۵] – تهذیب الأحکام: ج ۶، ص ۳۵۰، ح ۹۹۱، وافى: ج ۴، ص ۴۳۳، ح ۲۲۷۳.

[۶] – تحف العقول: ص ۲۹۱، بحارالأنوار: ج ۱، ص ۱۵۰، ضمن ح ۳۰.

[۷] – نزهه الناظر و تنبیه الخاطر: ص ۱۲۳، ح ۱۳، بحارالأنوار: ج ۷۵، ص ۱۴۰، ح ۳۷.

[۸] – نزهه الناظر و تنبیه الخاطر: ص ۱۲۴، ح ۱۵.

[۹] – تحف العقول: ص ۲۱۳، بحارالأنوار: ج ۱، ص ۱۵۴، ضمن ح ۳۰، و ج ۷۵، ص ۳۱۲، ضمن ح ۱.

[۱۰] – وسائل الشّیعه: ج ۲، ص ۵۲، ح ۱۴۵۴.

[۱۱] – وسائل الشّیعه: ج ۱۲، ص ۱۱۸، ح ۱۵۸۱۲.

[۱۲] – وسائل الشیعه: ج ۲۵، ص ۷۸، ح ۲۱۲۴۰.

[۱۳]- تحف العقول: ص ۳۸۸، س ۱۷، بحارالأنوار: ج ۷۵، ص ۳۰۳، ضمن حدیث ۲۵.

[۱۴] – اصول کافى: ج ۱، ص ۳۸، بحارالأنوار: ج ۸۲، ص ۱۷۷، ح ۱۸.

[۱۵] – کتاب التمحیص: ص ۵۵، ح ۱۰۹، بحار الأنوار: ج ۶۴، ح ص ۲۴۲، ح ۷۹.

[۱۶] – بحارالأنوار: ج ۷۵، ص ۳۲۷، ضمن ح ۴.

[۱۷] – تحف العقول: ص ۲۹۷، بحارالأنوار: ج ۷۵، ص ۳۲۷، ضمن ح ۴.

[۱۸] – تحف العقول: ص ۳۰۴، بحارالأنوار: ج ۲، ص ۲۱، ح ۶۲، و ج ۷۵، ص ۳۲۵، ح ۲.

[۱۹] – تحف العقول: ص ۳۰۲، بحارالأنوار: ج ۱۰، ص ۲۴۷، ح ۱۳.

[۲۰] – تحف العقول: ص ۳۰۳ و ص ۲۰۹.

[۲۱] – تهذیب الأحکام: ۶/۷۵، ح ۱۴۷، بحار الأنوار: ۱۰۱/۱۳۲، ح ۶۱.

[1] – وسائل الشیعه: ح ۴ ص ۷۳، ح ۴۵۴۷.

[۲] – تحف العقول: ص ۲۹۲، بحارالأنوار: ج ۱، ص ۱۵۲، ضمن ح ۳۰.

[۳] – تحف العقول: ص ۲۹۲، بحارالأنوار: ج ۱، ص ۱۵۲، ضمن ح ۳۰.

[۴] – تحف العقول: ص ۳۰۲، بحارالأنوار: ج ۱۰، ص ۲۴۶، ح ۱۲.

[۵] – اصول کافى: ج ۱ ص ۷۲ ح ۱۰.

[۶] – وسائل الشّیعه ج ۱۷ ص ۵۸ ح ۴.

[۷] – وسائل الشّیعه: ج ۱۵، ص ۲۷۳، ح ۲۰۴۹۷.

[۸] – وسائل الشّیعه: ج ۲۱، ص ۴۷۹، ح ۲۷۸۰۵.

[۹] – وسائل الشّیعه: ج ۱۶، ص ۹۵، ح ۲۱۰۷۴.

[۱۰] – الکافی: ج ۲، ص ۴۷۱، ح ۲، وسائل الشّیعه: ج ۷، ص ۴۴،ح ۸۶۷۴.

[۱۱] – أصول کافى: ج ۲، ص ۴۹۴، ح ۱۵.

[۱۲] – تحف العقول: ص ۲۸۶، بحارالأنوار: ج ۷۰، ص ۱۱۱، ح ۱۴.

[۱۳] – بحار الأنوار، ج 78، ص326، ح5

[۱۴] – وسائل الشّیعه: ج ۵، ص ۳۴۰، ح ۳، محاسن برقى: ص ۶۲۲، ح ۶۹.

[۱۵] – کافى ج ۱ ص ۱۷۹ ح ۹.

[۱۶] – تحف العقول: ص ۳۰۱، بحارالأنوار: ج ۷۸، ص ۳۲۰، ضمن ح ۳.

[۱۷] – مستدرک الوسائل: ج ۱۷، ص ۲۷۸، ح ۳۵.

[۱۸] – وسائل الشّیعه: ج ۱۵، ص ۳۵۰، ح ۱، مستدرک: ج ۱۱، ص ۳۸۱، ح ۱.

[۱۹] – وافى: ج ۴، ص ۱۴۵، ح ۱، بحارالأنوار: ج ۶۷، ص ۱۳۶، ح ۲.