موضوع: 24 ذی الحجّه روز مباهله

خدا بخواهند كوهى را از جاى خود بركند هر آينه خواهد كند پس مباهله نكنيد كه هلاك مى‏شويد (16) و از سوى ديگر رسول‏خدا فرمود اگر با من مباهله مى‏كردند هر آينه همه به صورت ميمون‏ها و خوك‏هايى مسخ مى‏شدند و تمام اين وادى برايشان آتش مى‏شد و مى‏سوختند و حق تعالى جميع اهل نجران را مستأصل مى‏كرد به گونه‏اى كه حتى مرغى بر سر درختان آنان باقى نمى‏ماند . (17)

سرانجام آفتاب حقيقت ظاهر شد و هيچكس از عام و خاص، مسلمان و غيرمسلمان در آن صحنه حاضر نبود جز آن كه ديد رسول‏خداصلى الله عليه وآله وسلم على و فاطمه و حسن و حسين‏عليهم السلام را در زير عبا جمع كرد و آنگاه فرمود

«اللهم هؤلاء اهلى» (18)

و در حق آنان آيه تطهير را قرائت فرمود

«انما يريدالله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهرهم تطهيرا» (احزاب/ 32) (19)

و از همينجا براى برخى اين باور پيدا شده است كه آيه تطهير بار ديگر در واقعه مباهله نازل شد، چنان كه پيش از آن در خانه ام سلمه نازل شده بود ولى آنچه درست به نظر مى‏رسد آن است كه بگوييم پيامبر خدا آيه تطهير را پس از نزول در مرتبه اول در موقعيت‏هاى مختلف تكرار و بر مصاديق واقعى آن تطبيق مى‏داد تا براى ديگران در شناخت اهل بيت پيغمبر جاى هيچگونه ترديدى باقى نماند. و شاهد اين نظر آن است اهل تاريخ و سيره آورده‏اند كه بعد از نزول آيه تطهير تا مدت شش و يا هفت و يا هشت ماه متوالى آن حضرت به هنگام رفتن به سوى مسجد براى اداى نماز صبح بر در خانه
----------- ************* -------------------------

16ـ الدرالمنثور فى التفسير المأثور، عبدالرحمن جلال‏الدين السيوطى، الطبعة الاولى، دارالفكر، بيروت، 1403 ه .

17ـ تفسير القرآن العظيم، ابوالفداء اسماعيل‏بن كثير القرشى الدمشقى، دارالمعرفة، بيروت، 1402 ه .

18ـ الجامع لاحكام القرآن، ابوعبدالله محمدبن احمد الانصارى القرطبى، دارالكتاب العربى .

19ـ جامع البيان عن تأويل آى القرآن (تفسير طبرى)، محمدبن جريرالطبرى، تحقيق صدقى جميل العطار، دارالفكر، بيروت، 1415 ه .

على‏عليه السلام و فاطمه س مى‏ايستاد و ندا مى‏داد كه

«يا اهل البيت انما يريدالله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا»

تا ديگران بعدها جرأت پيدا نكنند كه زنان پيغمبر را در معناى كلمه «اهل البيت» داخل كنند و اينجا نيز از جمله آن موارد بود كه پيامبر اهل بيت خود را در زير عبا جمع كرده بود و با قرائت آيه تطهير مصاديق آن را روشن ساخت. (20) با آن كه دانشمندى سنى چون فخر رازى كه امام المشككين لقب گرفته است گويد اين روايت كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله وسلم حسنين و فاطمه و على را تحت كساء خود داخل كرد و آيه تطهير را خواند، روايتى است كه صحت آن در ميان اهل تفسير و حديث همچون امورى است كه مورد اتفاق مى‏باشد (21) و آنگاه كه مفسر بزرگى چون زمخشرى گويد در اين آيه [يعنى آيه مباهله ]دليلى بر فضل و برترى اصحاب كساء هست كه هيچ دليلى قوى‏تر از آن يافت نشود (22) ، تعجب است كه معدودى از دانشمندان اهل سنت تلاش كرده‏اند واقعه مباهله را كم رنگ كنند يا ابعادى از آن را بى‏اهميت جلوه دهند و برخى با نقل رواياتى بى‏اساس و غريب خواسته‏اند كه ديگران را نيز به همراهى رسول‏خدا در اين واقعه مفتخر سازند و بدين سان اگر دليلى بر فضيلت اهل بيت يافت شده ديگران نيز شريك آن باشند. ولى در مقابل قاطبه اهل سنت در كتب خود اعتراف دارند كه چون آيه مباهله نازل شد، پيامبر اسلام تنها على و فاطمه و حسنين (عليهم السلام) را براى مباهله همراه خود كرد و برخى ديگر تصريح دارند كه مراد از «ابنائنا» و «نسائنا» و «انفسنا» در آيه مباهله كسى جز حسنين و فاطمه و على (عليهم السلام) نبود .

در اينجا ذكر فهرستى از كتب اهل سنت و مؤلفين آنها، اعم از كتب تفسير و تاريخ و سيره و حديث خالى از فائده نيست. (23)
------------ ****************** ----------------------


20ـ تفسير التحرير و التنوير، محمد الطاهر ابن عاشور.

21ـ كشف الغمة فى معرفة الائمة، على‏بن عيسى الاربلى، الطبعة الاولى، انتشارات الشريف الرضى، قم، .1421

1ـ مسند احمدبن حنبل

2ـ تفسير طبرى

3ـ احكام القرآن از ابوبكر جصاص

4ـ مستدرك حاكم نيشابورى

5ـ معرفة علوم الحديث از حاكم نيشابورى

6ـ تفسير ثعلبى

7ـ دلائل النبوة از ابونعيم اصفهانى

8ـ اسباب النزول از واحدى نيشابورى

9ـ معالم التنزيل از بغوى

10ـ مصابيح السنة از بغوى

11ـ تفسير كشاف از زمخشرى

12ـ احكام القرآن از ابن عربى

13ـ تفسير كبير از فخر رازى

14ـ مطالب السؤول از محمدبن طلحه شامى

15ـ اسدالغابة از ابن‏اثير

16ـ تذكرة الخواص از سبطبن جوزى

17ـ الجامع الاحكام القرآن از قرطبى

18ـ تفسير بيضاوى

19ـ ذخائر العقبى از محب‏الدين طبرى

20ـ الرياض النضره از محب‏الدين طبرى


21ـ تفسير القرآن از ابوبركات عبدالله نسفى

22ـ تبصيرالرحمن و تيسير المنان از مهايمى

23ـ مشكاة المصابيح از خطيب تبريزى

24ـ تفسير سراج المنير از شيربينى

25ـ البحر المحيط از ابوحيان اندلسى
و................................................