دق‌الباب مساجد ؛ از خرافه‌ تا بدعت‌گذاری

[طاهره وحیدیان]

کافی است امشب یعنی شب اول ماه ربیع‌الاول سری به مساجد بزنید، جمعیت انبوهی را خواهی دید که برای دق‌الباب مساجد در تکاپو هستند، عملی خرافی که رفته‌‌رفته می‌رود تا بدعت شود.

به گزارش فارس، سال‌های مدیدی است که برخی از مردم قبل از اذان صبح در آخرین روز صفر در آستانه ماه‌ ربیع‌الاول تا قبل از اذان صبح به امید دریافت مژدگانی به هفت مسجد رفته و در مساجد را می‌زنند تا به اصطلاح خبر آغاز ماه ربیع را به پیامبر (صلّی اللّه علیه وآله) برسانند و مژگانی بگیرند!نکته جالب اینجاست که انجام برخی مراسم هم در این خصوص باب شده است که از هیچ گونه صحتی برخوردار نیست، از جمله:«قبل از هر چیز نیت می‌کنید و عزم خود را جمع می‌کنید و به هر مسجد که می‌رسید، دست خود را روی در مسجد به حالت در زدن می‌گذارید و می‌خوانید:یا ملک العرش درت می‌زنمیا ملک العرش درت می‌زنمیا ملک العرش چنان در غممیا ملک العرش رها کن غممیا ملک العرش سریع الدعایا ملک العرش دعای مستجابیا احدُ یا صمدُ یا مجیدُبنده عاصی به تو دارد امیدبنده خود را تو نکن ناامیدیا حضرت محمد(صلّی اللّه علیه وآله) به شما خبرمی‌دهم که ماه صفر تمام شد».

هیچ مبنای دینی، عقلی و روایی درباره در زدن ۷ مسجد وجود نداردحجت‌الاسلام والمسلمین علی مخدوم رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با بیان اینکه در منابع دینی هیچ زمینه‌ای برای نحوست ماه صفر ذکر نشده است، اظهار داشت: متاسفانه این رسمی که در برخی از مناطق جا افتاده است که با رفتن به در مساجد تا قبل از اذان صبح در اولین روز ماه ربیع‌الاول ادامه دارد، فاقد هر گونه مبنای دینی، عقلانی و روایی است.

وی با اشاره به اینکه هیچ نقلی روایتی در این باره از اولیا و ائمه وارد نشده است، افزود: از طرف دیگر از موارد احکام الهی که بر معنای آموزه‌های قرآنی و نبوی نباشد، ما چنین امری را روا نمی‌دانیم و به اصطلاح در دین ما بدعت شمارده می‌شود.حجت‌الاسلام مخدوم با تاکید بر اینکه به راحتی نمی‌توان عملی را بدعت شمرد، تصریح کرد: منتها در زدن ۷ مسجد از اعمال خرافی است که زمینه مستندی ندارد، معمولاً خرافه‌های این چنینی زمینه‌های عرفی و اجتماعی دارند؛ یعنی یک مسئله‌ای در قومی دامن زده شده و آرام آرام تبدیل به یک رسم خرافی شده است و در همین راستا برخی از افراد آن را جدی می‌گیرند که کانه واجب دینی است!

زودتر ۷ مسجد را دق‌الباب کنید تا از خواب شب باز نمانید!بر پایه این گزارش در سال‌های ابتدایی این مراسم به کوبیدن در مسجد و آن گاه اقامه نماز صبح در آخرین مسجد اکتفا می‌شد، اما با گذشت زمان بر پیرایه‌های این عمل افزوده شد، سال بعد تضرع و ناله بر در مسجد، سال بعد پخش نذورات، سال بعد گفته شد در آخرین مسجد باید دعای توسل خوانده شود و سال بعد روشن کردن شمع بر در مسجد، آب و جارو کردن اضافه شد،

[طاهره وحیدیان]

همین طور این سیر تکاملی ادامه یافت تا جایی که برخی از نماز مغرب شب اول شروع به این کار می‌کردند تا از خواب شب هم بی‌بهره نمانند!تاکید مراجع عظام تقلید بر خرافی بودن این عمل این در حالی است که مراجع عظام تقلید بر خرافی بودن این امر تاکید دارند.پاسخ دفتر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای به استفتائی درباره دق‌الباب مساجد: «عمل فوق‌الاشاره مستند روایی ندارد و شیوه قابل تأیید نیست، اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده است، لیکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است.

آقایان علماء اعلام - دامت افاضاتهم - و مومنین - ایدهم الله تعالی - با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است، منتهی به وهن مذهب شود، جلوگیری کنند».حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی: «با توجه به اینکه این عمل در روایات معصومین(علیه السّلام) وارد نشده است، انجام آن به عنوان یک عمل مستحب شرعی جایز نیست و سزاوار است ائمه محترم جماعات مردم را به سوی مراسم و توسلاتی دعوت کنند که در روایات معصومین(علیه السلام) وارد شده است و گرنه ممکن است افراد منحرف برای وهن مذهب هر روز امر تازه‌ای اختراع کنند و ناآگاهان را به سوی آن دعوت کنند».

بنابراین بهتر است با مراجعه به متون صحیح از این خرافات جلوگیری شود و به انجام اعمال اولین روز ماه ربیع‌الاول براى شکر نعمت سلامتى رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین علیه‌السلام در هنگام هجرت پیامبر(صلّی الله علیه وآله) به مدینه و «لیلة‌المبیت» مستحب است روزه بگیرند و زیارت آن دو بزرگوار در این روز بسیار مناسب است.