موضوع: عملی که از مال و منزلت و اعتبار ما می کاهد

عملی که از مال و منزلت و اعتبار ما می کاهد

بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به انعکاس آن در ادب پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

آیه 85-86 سوره هود

مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً حَسَنَةً يَکُنْ لَهُ نَصيبٌ مِنْها وَ مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً سَيِّئَةً يَکُنْ لَهُ کِفْلٌ مِنْها وَ کانَ اللَّهُ عَلى‏ کُلِّ شَيْ‏ءٍ مُقيتاً (85) وَ إِذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلى‏ کُلِّ شَيْ‏ءٍ حَسيباً (86)

هر که سبب کار نیکویی شود هم او نصیبی کامل از آن بَرَد، و هر که وسیله کار قبیحی گردد از آن سهمی بسزا خواهد یافت ، و خدا بر همه چیز (از نیک و بد اعمال خلق) مراقبی تواناست. 86) هر گاه شما را تحیت و سلامی گفتند شما نیز باید به تحیت و سلامی بهتر از آن یا مانند آن پاسخ دهید، که خدا به حساب هر چیزی کاملًا خواهد رسید.

*این سخنان حضرت شعیب است که مردم را به راستی و درستی و انصاف و عدالت تشویق می‌کند. حضرت شعیب که او را «خطیب الانبیا» خوانده‌اند در اینجا می‌فرماید ای امت من (و در سطح وسیع‌تر ای کسانی که سخن مرا می‌شنوید) پیمانه و ترازو را به عدالت پاس دارید و هیچ در مال مردم تصرف نکنید.

*از آنچه باید به مردم بدهید کم نگذارید و هیچ شر و فسادی در جهان به بار می‌آورید که همه فسادها از همین ظلم و تعدی به حقوق دیگران سرچشمه می‌گیرد و اگر در این اندیشه هستید که به سبب کم دادن مال دیگران بر مال خود خواهید افزود بدانید که این کار بر عکس از مال شما و قدر و منزلت شما و شادی و برخورداری شما خواهد کاست.


*باید به تمام و کمال حق دیگران را ادا کنید، آنچه خداوند بر شما باقی می‌گذارد از راه عدالت، آن برای شما بهتر و بیشتر است زیرا عدالت و اعتدال سرچشمه همه برکت‌ها و فزونی‌هاست.


*اگر این سخن را نپذیرید و تعدی کنید و میزان‌ها را واگذارید و تعادل عالم را بر هم بزنید بی گمان شنا را بلایی خواهد رسید که من نمی‌توانم شما را از تلاطم امواج مهلک آن محافظت کنم.


*آن کس که کم و زیاد می‌کند خدا است. ما زمانی چنان کم بودیم که در دار هستی حتی نام و نشانی نداشتیم. خداوند ما را زیاد کرد تا آنجا که صاحب هزاران امتیاز شدیم. اکنون آن کس که ما را زیاد کرد، اگر به باطل بگراییم، ما را کم خواهد کرد و کمی او را هیچ فزونی نخواهد بود. پس باید ترسید از آن فزاینده و کاهنده ازلی و فرمان او را حرمت نهاد.


خویشتن نشناخت مسکین آدمی از زیادی آمد و شد در کمی


(مثنوی)

منبع: جهان