موضوع: آداب طلبگی:

بسم الله الرحمن الرحیم
آداب طلبگی:
برنامه علمی و آموزشی:
1). مطالعه درس جدید، قبل از حضور استاد در کلاس (زیرا پیش مطالعه در فهمیدن درس خیلی مؤثر است)؛

2). خوب گوش فرا دادن به درس و به اطراف نگاه نکردن و با کسی حرف نزدن؛

3). مطالعه مجدد درس استاد و آماده شدن برای مباحثه؛


4). تدریس مباحثه پس از فرا گرفتن درس؛ زیرا زکات علم نشر آن است؛
5). خلاصه نویسی کتاب درسی و تحقیق پیرامون مطالب آن و مطالعه کتب جنبی.

برنامه عملی و اخلاقی:
1). حفظ کردن و استفاده از قرآن کریم و احادیث؛
چون در آینده، شما یا خطیب و سخنران می شوید، یا مؤلف و مترجم و مدرس و... از آیات قرآن و احادیث بی نیاز نخواهید بود!
رمز موفقیت شما حفظ آیات و احادیث اهل بیت (علیهم السلام) است؛
مردم از شما قرآن، حدیث می خواهند ؛ لذا از همین الان تصمیم بگیرید قرآن و حدیث حفظ کنید.

قـــــــــــــرآن

حفظ قرآن به حدّی مهم است که مرحوم آیت الله مجتهدی (قدّس سره) می فرمود: مرحوم آیت الله العظمی شاه آبادی، استاد عرفان امام (اعلی الله مقامهما)، فرموده اند: تمام علوم در سکرات موت و لحظه جان دادن، از انسان گرفته می شود، مگر علوم قرآنی!!!!!
پس به دنبال علمی بروید که جاودانه است؛ یعنی قرآن را بخوانید و حفظ کنید.
آسانسور بهشت با قرآن کار می کند، یعنی هر چقدر بخوانی، بالاتر می روی و اگر نخواندی، آسانسور می ایستد و باید پیاده بشی!!!!!

قال الصادق علیه السلام: ...فإنّ درجات الجنة علی قدر عدد آیات القرآن! فیقال لقاری القرآن: إقرأ وارق.
... درجات بهشت به اندازه شمار آیات قرآن است، پس به قاری قرآن گفته می شود بخوان و بالا برو.
{میزان الحکمة9/338 ، از بحارالانوار92/188}

قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلّم: حَمَلَةُ القُرآنِ عُرَفاءُ اَهْلِ الجَنَّةِ یوم القیامة! {میزان الحکمة9/342}
حافظان و حاملان قرآن عارفان اهل بهشت در قیامت هستند!

سعی کنید هر روز مقداری قرآن بخوانید و در معانی آن هم فکر کنید و از خداوند بخواهید که به شما توفیق دهد به آن عمل کنید.

قال أمیرالمؤمنین علی علیه السلام: اَلا لا خَیْرَ فی قرائَةٍ لَیْسَ فِیها تَدَبُّر!

آگاه باشید، خیری در قرآن خواندنی که با تفکر و تدبّر نباشد، نیست
قرآن: اَفلا یَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ؟ {سوره نساء آیه82}
برخی از پیامهای این آیه:

1). اندیشه نکردن در قرآن، مورد توبیخ و سرزنش خداوند است.

2). راه گرایش به اسلام و قرآن، اندیشه و تدبر است نه تقلید.

3). قرآن همه را به تدبر فرا می خواند و فهم اسلام به درک معارف قرآن است. {تفسیر نور إیل آیه}

حضرت آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری (قدّس سرّه) که از مراجع تقلید بودند، به دلیل بیماری زخم معده، به دستور پزشک معالج، در بیمارستان بستری شدند. و چون ایشان سالخورده و ضعیف البنیه بودند و در وقت بستری شدن 89 سال از عمرشان می گذشت، لذا طاقت تحمل جراحی بدون بیهوشی ممکن نبود، و از طرفی هم ایشان اجازه بیهوش کردن را نمی دادند، زیرا معتقد بودند که در هنگام بیهوشی، تقلید مقلّدین اشکال پیدا می کند.
دکتر معالج به ایشان عرض می کند که طبق آزمایش ها و عکس برداری ها، باید حتماً عمل جراحی روی ایشان صورت گیرد.
آیت الله خوانساری می فرمایند: مانعی ندارد، عمل جراحی را هر وقت خواستید، شروع کنید، ولی قبل از آن به من خبر دهید که با تلاوت قرآن و توجه به آن، مشکل بی هوش کردن حل شود.
دکتر جراح پذیرفت و لحظاتی بعد عرض کرد: ما آماده هستیم که دست به کار شویم. آیت الله خوانساری فرمودند: هر وقت من شروع به خواندن کردم، شما هم شروع کنید. دکتر می گوید: تا ایشان شروع به خواندن سوره انعام کردند، چاقوی جراحی را روی شکم ایشان گذاشته و دست به کار شدیم، و چنان ایشان بی حرکت بودند، گویا در حال بی هوشی کامل هستند. بعد از پاره کردن و دوختن و اتمام کار، عرض شد: حضرت آقا! کار ما تمام شد. ایشان قرآن را بستند و فرمودند: صدق الله العلی العظیم!!
عرض کردند: آقا دردتان نیامد؟ فرمودند: مشغول قرآن بودم، نفهمیدم!!

حـــــــــد یــــــــث
در حوزه علمیه مرحوم آیت الله مجتهدی (قدّس سرّه)، صبح ها توسط ایشان، در کلاس درس برای طلاب، و ظهرها بین دو نماز و شبها بعد از نماز مغرب و عشاء حدیث گفته می شد. ایشان می فرمود: باید این احادیث را بخوانید و بنویسید و عمل کنید و برای دیگران هم بگویید. هر جا می نشینید، حدیث بگویید؛ حتی شب ها که در خانه هستید.
شایسته است هر کس دفتر حدیث داشته باشد و این احادیث را با ترجمه بنویسد که این دفتر بعد از او به یادگار بماند؛ چرا که فرزندان ما در آینده کمتر به دنبال دین و حدیث و قرآن می روند، ولی اگر شما دفتری داشته باشید و بعد از خود به یادگار بگذارید، گاهی دفتر شما را می آورند و می خوانند و می گویند: این دفتر پدر یا جد ماست و افتخار هم می کنند.
قال الصادق علیه السلام: اِعْرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلی قَدَرِ رِوایَتِهم عَنّا.
مقام و منزلت مردم را به تعداد روایاتی که از ما نقل می کنند، بشناسید. {وسائل الشیعه، 8/99}


مهم ترین برنامه ای که قرآن و احادیث به ما معرفی می کنند، تقوای الهی است

مراتب و مراحل تقوا:

1). ترک محرمات و عمل به واجبات؛
عن أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام): اَلمُتَّقی مَنِ التَّقی الذُّنُوبَ.

با تقوا کسی است که از گناه پرهیز کند.

قال رسول الله صلی الله علیه وآله و سلّم: اِعمَل بِفَرائِضِ اللّهِ تَکُن أتّقَی النّاسِ.
به واجبات الهی عمل کن تا با تقواترین مردم باشی.

مرحوم آیت الله مجتهدی(قدّس سرّه): وقتی که ما در قم طلبه بودیم، هر شب موقع خواب از رساله مراجع تقلید مسأله می خواندیم و با احکام فقهی و نظرات مراجع و دستورات اسلام آشنا می شدیم، بعد می خوابیدیم. امّا الان مردم یا توضیح المسائل در منزل ندارند یا اگر دارند، حال مراجعه کردن ندارند و اگر به مشکلی و یا مسأله ای برخورد کردند، از یکی از روحانیون می پرسند و چون همه روحانیون مجتهد نیستند، لذا هر کدام از آن بزرگواران نظر مرجع تقلید خودش را بیان می کند، و کمتر روحانی یافت می شود که نظرات همه مراجع تقلید را بداند و در مسأله مورد نظر، فتوای همان مرجع را بگوید. حتی بعضی پا فراتر گذاشته اند، یعنی مرجع مشخص نکرده اند، یا می گویند: باقی هستیم، اگر باقی بر تقلید از مرجع میّت هستند، باید به اجازه یکی از مراجع زنده فعلی باشد

2). به جا آوردن مستحبات و ترک مکروهات؛

حضرت آیت الله مجتهدی در این زمینه می فرمایند: علما باید مستحبات را برای خود واجب بدانند و مکروهات را حرام. شما طلاب به مستحبات خیلی اهمیت بدهید
همچنین ایشان می فرمایند: استاد ما حاج شیخ علی اکبر برهان خیلی در مستحبات و مکروهات دقیق بودند، لذا ما جرأت نداشتیم نزد ایشان این موارد را رعایت نکنیم، استاد ما حتی نسبت به بعضی موارد هم مخالف بودند؛ مثل خوردن آجیل و تخمه و چای و...، و ما نزد ایشان جرأت چای خوردن هم نداشتیم.

3). حتی الامکان ترک مباح.

مثلاً در هنگام خوردن و آشامیدن و... که از افعال مباح هستند، صرفاً جهت سیر شدن، غذا نخورد، بلکه نیت کند که با سیر شدن می تواند نیروی کافی به دست آورد تا واجبات و عبادات را انجام بدهد و بتواند بهتر درس بخواند و بهتر به اجتماع و اسلام خدمت کند. این جاست که ضمن برطرف شدن گرسنگی یا تشنگی، خداوند برای او، عبادت هم می نویسد.

قال رسول الله (صلی الله علیه وآله و سلّم): اِنَّمَا الاَعْمالُ بِالنِّیّاتِ.

(ارزش) اعمال به نیّات است.

قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): یُبْعَثُ النّاسُ عَلی نِیّاتِهِم.

مردم در روز قیامت بر طبق نیت هایشان مبعوث می شوند.